یوازې یوه هیله

لنډه کیسه

خوشال کونړی مزاروال

ـ  آرزو: پلاره! څو ورځې وړاندې مې ایټالیا ته د سفر په باره کې درسره خبرې کړې وې.

ـ   پلار: هو بچۍ! په یاد مې دي.

ـ  آرزو: له خیره سره دې راروانې خالي ورځې ته مونږ ټول ټولګیوالله دوو استادانو سره روانیږو. تاته مالومه نه ده،چې زما پاسپورت ترکومې نېټې اعتبار لري؟ نه داسې چې د تګ په وخت کې سردردیراته پیدا شي. زه په بیړه کې یم. د جمنازیم(های سکول) د بسراتګ ته یوازې څو منټه پاتې دي. د بس تمځای ته باید ځان ورسومه. پاسپورت د خوب په خونه کې د جامو د المارۍ له پاسه په هغه جګريبکس کې دی.

ـ  پلار: سمه ده بچۍ! زه به یې وګورم.

ـ  آرزو: د خدای په آمان! ښه ورځ پلاره!

ـ  پلار: د خدای په آمان! ښه ورځ!

مراد چې دا مهال یې سهارنۍ چای څښلې، له چای څښلو وروستهدویم پوړ ته پورته شو. د خوب خونې ته لاړ. بکس یې راښکته کووچې بکس د برېښنا له شیټ سره ولګېد. (بلا وه برکت یې نه). شیټمات نه شو. پاسپورت یې راواخیست. پنځه میاشتې یې نور هماعتبار درلود. زړه یې ولګېد. هغه یې بیرته پرځای کېښود. د بکس پهکونج کې یې سترګې په کاغذي خلطې ونښتې. راپورته یې کړه. دهغه د زده کړو اسناد ول. ټول یې یو یو له سترګو تېرول چې په دېوخت کې یې سترګې پر یوه زوړ قات شوي کاغذ پرېوتې. راپورته یېکړ. په کراره او احتیاط یې پرانیستو.له پرانیستلو سره جوخت یې دزړه بېړۍ پر سمندر ورګډه شوه. هغه یې له ځانه سره پورته کړ. درېڅلور لسیزې وړاندې یې ویووړ:

خوشاله وو. زښت خوشاله. لوړې سیاسي او پوځي زده کړې یې پایته رسولې وې. هیواد ته د خدمت په لور یې ګام پورته کاوه. دا داسېوخت وو، چې د هیواد په ګوټ ګوټ کې د سوکاله راتلونکې زمزمېکېدلې. د وږو تږو د لاسنیوي سندرې. مراد خپله هم دغو سندریزوولولو ته څڼې غورځولې. اوړېده را اوړېده. ستړیا یې نه حس کوله. آندا چې په شپو شپو به ورک وو. خو کله چې به یې کورنۍ په زړهراوورېده، اوکورته به راغی. خویندې به یې په سترګو کې نیغېورننوتلې، اوخپل ورور به یې تنګاوه، چې ولې یې کور په یاد نه دی.مور و پلار ته به یې ویل چې نور داسې نه کېږي. با ید د کور ودانولوهتکړۍ)زولنې( ورواچوي. پښه یې بنده کړي. بیا به پخپله منډېراوهي…. له دې سره به یې مور و پلار ته ورغبرګه کړه، چې پهغوږونو یې څپېړې ایښي دي، نه ویني چې ورور یې ځلمی شوی. لهچا سره یې هډوغم نشته. بیا به موسکۍ شوې او د کنایې په ډول بهیې وویل: څه یې کوئ؟ تنخوا میاشت په میاشت دررسیږي. هغه همټولې ترې پوره اخلئ. بیچاره جیب خرڅي هم نشي ډډې ته کولی…. له هغه وروسته یې مور و پلار په هڅه و هاند کې شول، چې کور یېودان کړي. کوژده یې ورته وکړه. له کوژدې سره مراد په دې سوچ کېشو چې ډېر ژر یې واده کېدونکی دی، خو سرپنا او د سر سیوری نهلري. د کور لپاره یې خپلو مشرانو ته عرض پاڼه وړاندې کړه. له ټولویې لاسلیکونه واخیستل، که چېرې د کور خاوند شي. 

اوس یې د هماغې عرض پاڼې کاپۍ چې ډېره زړه شوې ښکارېده،مخ ته نیولې وه. مراد ښه شېبه ورته سترګې څکې نیولې وې، او د تېرمهال له دردونو سره لوبېده. په هغه وخت کې مراد نه یوازې داچېخپل مراد ته ونه رسېد، تلی تندی یې په کرار، او د کور خاوند نه شو،بلکې ورځ تر بلې له سختو تنګو سره مخ کېده. بدتري راروانه وه. دهیواد لمنې اور اخیستی وو. د اور لمبې له ورځې نه بلې ته زیاتېدې. دناچارې ورځې یې خپله حیا تر کوره کړه. او بیا داسې وخت راغیچې یو سر دوه غوږه په اغوستو جامو کې له هیواده وووت. ګاونډيهیواد ته شو. پوره لس کاله یې هلته د اوسپنو نینې وچیچلې. څه نهول چې ویې نکړل. د وږو، او نینو نه نیولې، د ممپلو،او ریوړیو پېر وپلور، او ان په سره اوړي کې د تناره تر پخلي او ډوډۍ خرڅلاوهپورې یو یو یې له سترګو تېر شول. بیا یې هغه ورځ سترګو ته نیغهودرېده چې تازه په تازه له پولې اوختی وو. د نفقې پیدا کولو لپاره یېد اونۍ په دننه کې ممپلي له رېوړیو سره په رېړۍ(کراچۍ) واچول.ورسره یې هغه مازیګر مهال سترګو ته ودرېد، چې سخت باران پهورېدو شو. د باران جکړ وواهه. اوبو ترې دارې وهلې. په جامو کېیې یو تار هم وچ پاتې نه وو. کور ته راغی. جامې یې ووېستې. آریان شو چې څه شی واغوندي.د ماښام تروږمۍ لګېدلې وه. وروستهله زیات سوچه د ناچارې ورځې دې ته اړ شو، چې د مېرمنې لهجامو ګټه پورته کړي. له دې سره یې د سترګو سپین تک سرهواوختېدل. وینې پکې ډنډ شوې. د سوچونو کړۍ یې وشلېده. 

ښایسته شېبه غلی وو. دواړه لاسونه یې پر تندي ایښي ول. د عرضپاڼې زړې کاپۍ ته یې سترګې نیولې وې. یوه شېبه خو یې په خیالاو تصور کې دعرض پاڼې له برکته ځان د مکروریانو په بلاکونو کېولید. د خوبونو خیالي جونګړه یې ځان ته جوړه کړه. په آرامه خوبویده شو. مازیګر مهال یې د بلاکونو ترمنځ په پارکونو کې له وړو بچوسره قدم وواهه. اولادونو یې منډې رامنډې وکړې. خپله یې هم تبه(تبعه) جوړه شوه. خو ډېر ژر له خوبونو او خیالونو رابهر شو. په زړهیې د ناخوالو درغځنه پرته ولیده.له ټنډې یې لاسونه لرې کړل. د بکسخوله یې بنده کړه. پورته شو. بکس یې په خپل ځای کیښود. په خونهکې د خوب په تخت کیناست. له اوږده اسویلي وروسته یې زړه په دېښه کړ، چې د هیواد د لعنتي جنګ جګړې تر څنګ یې ځان د ګاونډيملک له سختې ګرمۍ او بد روزګاره ژغورلی، چې مارانو پکې هم ژرژر پوستکي اچول، په تناره کې اخلی پخلی خو لاپر ځای پرېږده. اخیر ځان خو یې تر دې ځایه رارسولی دی …….

او بیا یې دلته د ژوند د پیلېدو لومړي کلونه سترګو ته ودرېدل، چېڅومره خوشاله یې ځان احساساوه. سوچ یې کاوه چې نوره یې توبهکبوله شوېده. له دوزخ او برزخ دواړو راوتی دی. دا دی اولادونه یې پهزده کړې بوخت دي. خپله هم کار کوي. مېرمن یې هم له کال، دوه زدهکړو وروسته کله  نا کله کار ته ځي، راځي. نورې یې خپلې ستونزېپه ختمېدو لېدې. ځان یې نیکمرغه باله. زړه ته یې پرېوته چې دا یېزیاتي نور خپل هېواد دی. متل دی وایي(( چېرې دې ښه هلته دېشپه ))……

خو څومره چې وختونه اوړېدل. هومره یې ځان تور او پردیاحساساوه. هومره یوازیتوب ورته زندۍ اچوله. ځان ورته بې وطنه،خیراتخور او سپکه پانده ښکارېده. د دې ځای د بوټو سره، خپلپیوند او جوش خوړلو ته آریان پاتې وو…..

مراد همداسې په زړه خوړنې اخته وو، چې یوځل بیا یې د سوچونوکړکۍ د خپل هیواد په لورې بېرته شوه:

بیا هم وژنه، د وینو ارزاني، د اور لمبې، د هر کلي ګوټ ته هدېرې،سرې او شنې جنډې، ویر او انګولاوې، تر څنګ یې چور تالان، او پههیڅ شي اسره نه کول….. له دې سره یې ذهن له ځانه سره بوړبوکۍکړ، او هغه کال ته یې یوړ، چې د ملخو کال په نوم یادیده:

مراد وړوکی وو. دومره وو چې په ښې بدې پوهېده. د اتو نهو کالو بهوو. هغه کال بزګرو غنم کرلی وو. ښه باراني کال وو. فصل پرته لهتندې پوره باراني اوبه څښلې وې. ښه په مستۍ کې وو. لوېشتلوېشت وږي یې نیولي ول. د وږو دانې لا په پیو کې وې. خو دانه یېپوره کړې وه. خلک زیات خوښ برېښېدل. د هر یوه زړه ټوپونه وهل. کال ورته اباد ښکارېده…..

یوه ورځ د مازیګر او ماښام تر منځ مهال نا ببره اریانوونکې او زړهبګنوونکې پېښه رامنځ ته شوه. د ملخانو باران په ورېدو شو. ملخاننه ول سم لکه وږي ټپوسان چې له مردارو بوټۍ شوکوي، داسې دغنمو په پټیو راپرېوتل. زوږ او بڼهاري یې کروندې په سر واخیستې. په یوه شپه کې یې ټول فصلونه سرکپ او تباه کړل. سهار چې خلکاو کلیوال راپاڅېدل. هکي اریان او زیړ زبېښلي ودرېدل.  وینې یې پهرګونو کې وچې شوې. د غنمو تیار او سمسور فصل ملخانو شپېلولیوو. خواري یې په اوبو لاهو شوې وه. ټولو سر تندی واهه، خو څه یېپه لاس نه ورتلل…..

د مراد روح او روان ښایسته غوټه شېبه د تېر مهال دغېخواشینوونکې پېښې له ځانه سره سرګردانه کړی وو. هغه یېځوراوه. ناڅاپه یې په خونه کې پام ، په کړکۍ کې ایښو ګلدانونو اوګلونو ته واووخت. خواته یې ورغی. یو یو یې له سترګو تیر کړل. یوهنیمه پاڼه ورته زړه ښکاره شوه. هغه یې ترې پرې کړه. د کثافاتو پهبالټي کې یې واچوله. بیرته راغی. د خوب د تخت خواکې په څوکۍکښېناست. له ناستې سره جوخت یې د اند و واند لړۍاوسنۍ تېرېلسیزې ته راغبرګه شوه. تېرې پېښې، تېر د ملخو کال، د هغویتباهي،  د خلکو اخی، او سوي آهونه یې له یاده ووتل. د اوسنيملخانو، نادودو او ناکردو یې واروپار ختا کړ. او یو ځل بیا یې دسوچونو سمڅې ته ننه ایستو:

بیا هم اوسني ملخان. دا لا څه اشا ده؟ څه ډول موشادې دي؟ دویخو د هغو نورو په نسبت کورټ و سکوټ توپیر لري. هغوی یوازې اویوازې د فصلونو سره سر و کار درلود. هغه یې تباه کول….. خواوسنيو په هیڅ شي سرپه ونه کړه.. دوی غرونه له بیخه ونړول. قیمتي تیږي، مرمرینې ډبرې، او کانونه یې په نورو ملکونو وپلورل.جوړ ې زغروالې شوبلې، ډول ډول جنګي، ترانسپورتي الوتکې اوچورلکې یې کباړ کړې، او یا خو یې پرته له کباړه په ګاونډیووپلورلې. د پل او پلچک د زړو اوسپنو، د برېښنا د پایو او تارونو خو تپوس مهکوئ. دوی خورا لوي کاروبار لري. د هرشي کاروبار. دوی ډله ډلهژوندي انسانان په خاورو منډي. وروسته له څه مودې یې بیا هډوکيراووباسي، او له پولې اخوا یې په خپلو بېپارانو پلوري. د دې ټولوترڅنګ ځمکې او خاورې یې ډېرې خوښې دي.. لیوالتیا یې زښتهزیاته ده. په دواړو، شخصي او دولتي ځمکو د خیټې اچولو لیونيدي. پارکونه، سړکونه، شخصي کورونه او آن هدیرې لاندې کوي. بیاپکې آسمانڅکې هوټلې او ماڼۍ جوړوي .د دوی خوراک یوازې اویوازې د انسانانو غوښې دي. که د نورو غوښې په لاس ورنشي، نوبیا په خپلو منځو کې ښکرې اچوي او یو د بل وینې څښي  .دوی هروخت وینو څښلو ته تږي وي. په کاسو کاسو یې څښي. تل سرهشونډکونه ګرځي. خو که وینې او غوښې ور ونه رسیږي، نو بیا یېوینې سترګو ته لارې کوي. سترګۍ یې کیږي. بیا هر څوک چې پهلاس ورشي، په هغه خپلې خواوې سړوي. دوی له ویشه په تالانخوښ وي. خو له رڼایي څخه یې بدې راځي. له کرارۍ او سوله ایزژوند نه کرکه لري. په تورتم او تاریکۍ کې مستیږي. دوی خپلپایښت په تیارو او جګړو کې ویني. ځکه خو تیارو ته لارې هواروي،او په دې لاره کې هیڅ ډول خنډونه نه خوښوي، او نه یې پرېږدي……

له دې سره د مراد پام ځان ته راواووخته. د ږیرې سپینو ډکو ته یېپام شو. ځان یې د زړښت، د زينې (اندرپی ) په پاړکو، ښکته روانولید. د پردېسۍ په دې یوازې او ځان ځاني ژوند کې ورته ځان د ګورپه څنډه ښکاره شو. او ورسره سم د سترګو په رپ کې د خپل کليهدیرې ته ورستون شو. قبر په قبر وګرځېد.د خپلې کورنۍ او خپلوکلیوالو قبرونه یې یو په یو له سترګو تېر کړل. د ډېرو خولې یې وازېاو له خاورو ډکې ولیدې په زور او جبر له خپلو کورونو ویستل شويول. هغه چې پاتې ول. آ وار لړزېدل. په شونډو یې سپېرې خاوېپرتې وې. ژامنې یې نښتې وې. په سر یې خاورې بادولې. د خپلوګاونډیو ویر یې کاوه. خپله جونګړه ورته د لوټېدو په درشل ښکارېده. زورواکو هم ورته شونډې چیچلې. د هر یوه د کورونو د ولکې او غصبخبرې یې کولې….. له سوچونو راوګرځېد. ځان ته ځیر شو. د زړه پهسترګو یې ځان ته وکتل. له ځانه لرې شو. ځان ته څېرمه ودرېد. اوتراوتر یې ځان ته وکتل. په خپلې بې وسۍ یې اوښکې توې کړې. ستونی یې ډډ شو. په هیواد کې یې لویشت ځمکه نه درلوده، چې دخپلو اولادونو لپاره خو یې د سر سیوری پرې ایښی وای. بېرته دځان غم ورسره شو. یخنۍ پسې واخیست. یوه شېبه یې ځان ته پاموو. څه پټ له ځانه سره ګړېده. بېرته یې یخني په کراره شوه. غلې یېوویل:

– که اولادونه یې هلته کوډله نه لري، څه پروا کوي. دلته خو په کرایيکور کې اوسیږي. په نس خو ماړه دي….

یوازې یوه هیله یې په روح او روان کې راوټوکېده، هغه دا چې کاش لهمړینې وروسته یې مړی خپلې خاورې ته ورسیږي، او څوک یې مړید بې وطنه او پردي په نوم ونه رټي. دغه شان اقربا او پاتې شوني یېهلته په دې وتوانیږي، که د لویشت قبر خاوند شي. هغه هم په داسېځای کې چې هډوکي یې له ملخانو خوندي وي.

 

۲۵- ۰۱ – ۲۰۱۶

۰۵ – ۱۱- ۱۳۹۵

د ګرېستېد ښار

  ډنمارک