لراوبر ویب پاڼه لراوبر يو افغان – تازه خبرونه
خدای شته هروخت مې ډېرې سکالې ذهن ته لار وکړي٠ اوحير ان شم چې څه وليکم او کومې موضوع ته دلمړیتوب حق ورکړم . خوداځل مې وپتیله چې دزرلښت حفيظ په شعر څه وليکم اودهغې دشعر حق ادا کړم٠
داچې زه نه ليکوال اونه شاعریم٠ خوناسته، پاسته ددغه ظریف صنف خلکوسره ډېره ده، اوناستوپرماهم داغېز کړی چې کله ناکله یوه نیمه ليکنه کوم٠
هاغه درحمان بابا(رح) شعر چې :
هم په هجوه،هم په مدح ښه پوهېږ م
ولې نه يم په دا کار باندې خرسند
زما پريو چادليکلوڅخه موخه دانه وي، چې زه دې یادچاهجوه وکړم اويا هم ديو چاپه چاپلوسۍلمانځه وکړم چې ګواکې څه به راولوروي؟!
داچې زه له ډېره وخته راهيسې دزرلښت حفیظ شعرونه دبېلابېلو ويبپاڼوله لارې لولم،اوبياپدې نزدېوکې خبر وشوم چې دزرلښت حفیظ شعري ټولګې بازارته هم راغلي دي،چې دپوره هلوځلووروسته یې راته يوڅه په ګوتوراغلل، ماهم دوخت نه په ګټې اخېستو سره وپتیله چې دزرلښت حفیظ په شعر څه ولیکم اودهغه حق اوپوراداکړم چې مادنوموړې له شعرڅخه اخيستي دي٠
داچې زه زرلښت حفيظ مخامخ نه پېژنم بلکې دنوموړې پېژندنه راته دهغې دشعر له برکته نصيب شوې چې نوموړې دننګرهار همېشه بهارده٠ او دامهال له سمندره پورې درڼاګانو په ښار(کاناډا) کې دپردېسۍ شپې سباکوي٠
مګردخپل وطن خړې کوڅې ترېنه هېرې نه دي، اوپه ياديې داسې نارې وهي٠
ماسرې اوښکې تویولې
ماسلګۍ، سلګۍ وهلې
خپل وطن مې یادولو
له ز ړګې مې وينې تللې
لکه احمدشاه بابا(رح) چې دپښتونخوا دغرو په ياددډهلي تخت هېراوه، همداسې زرلښت حفيظ په راکي غرونو کې دخپل وطن کشمالي داسې یادوي:
زه چې دراکي غرونه ته لاړه شم
راته ياد شي وطني ګلونه
وطنه کله ته هېرېږې مانه
ډېر مې ياديږي کشمالي ګلونه
زرلښت حفيظ درڼاګانو په ښارکې ځان بندي احساسوي او داوطن ورته پردی ښکاري :
له هغه وخته چې اوسم رڼاګانو ښار کې
ماته دژوند هره لحظه پيکه، پيکه ښکاري
دننګرهار دګلو باغ هوامې په سرلګي
پردی وطن راته زندان، راته پنجره ښکاري
دامهال دپښتواداب په ميدان کې دښځو ونډه دپخواپه نسبت یوڅه رڼه ښکاري . خوبيا هم هاغسې نه ده څنګه چې توقع کيږي٠ يانې لاتراوسه هم دغه نيمه برخه په نیم ژواندي حال کې ده،يانې هماغه منفي اغېزې لاتراوسه هم شتون لري٠
چې ددوۍ په ادبي يون لکه دخپسې ناسته ده٠ چې دبېلګې په ډول کلتوري ستونزې، ناوړه دودونه، بې سوادي او ښځو ته هغسې پام نه کول کومسې چې ستر څښتن (ج) راپنځولي دي، اوپه اسلامي عدالت کې ورسره يوشان حق ورکړی دی٠
داچې زرلښت هم ددغه نېمې برخې هاغه څېره ده چې سره له دومره بنديزونواوبندونوخپل اوازپورته کړی، او ددې درپه در ټولنې دکريغواوبدمرغيو ساندې دخپل ځان سره زمزمه کوي٠ پدې فکرچې ګواکې که يو څوک ددغه مظلوم ملت اوازواوري، اوداسې رنځيږي
دا ویرونه ، ماتمونه دغه تور تور ماښامونه
له ژاړه نه ډکې سترګې او له غمه ډک وختونه
دغه سوي ، سوي زړونه ،دځوانانو دا لوونه
فریادونه د ناویانو ارمانونه د ناویانو
له جنګونو نه په کرکه دا ناره زه په بار بار کړم
ویرځپلیو پښتنو ته زه د سولې انتظار کړم
او د دغه روان بهیر څخه هم ما ڼیجنه ښکاري خو لکه د نورو افغانانو په څېر ئې څه د وسه پوره ندي
بې خونده زنده ګي ده اخترونه ډک له غمه
دوخت له ناکردو نه خپه زړونه ډک له غمه
د سولې قاصدان مو د لټون په لاره ورک دي
سهارکې هم ویرونه ، ماښامونه ډک له غمه
خو یوازې دالله (ج) په دربار کې د دوعا لاسونه پورته کړي .
او ددحال بدلون غواړي
په سرو سترګو او سلګیو درته ژاړم
په سوالونو کې یو سوال لرم او غواړم
دویرونو او ماتمونو شپې سبا کړه
زه یوه سوالګره یم سوله راکړه
او یا د الله (ج) له دربار څخه د ستړي ژوند مانا داسې غواړي
نور موږ په ژوند کې ساه نیولي یو
له دویرجنو لحظو ستړي یو
موږ ته زموږ د ژوند مانا راکړه
دغه بدرنګیو ته ښکلا راکړه
دا چې افغاني کلتور دا نه اېجابوي چې یوه پېغله دې چا سره دمينې تارونه وتړي او بیا دې دمینې اظهار په زغرده وکړي خو زرلښت حفیظ بیا مینه په دوه لارو سره ویشي هغه مينه چې د یوې کورنۍ لپاره یو تلپاتې داغ او د پلار پګړۍ پکې غورځيږي ، زرلښت حفیظ بیا د دغه مينې انکار کوي او دد یادول د ځان لپاره رسوایي ګڼي
دغه کمزوری ټکی ځان په شان رسوا ته وایه
هغه چې تا په شان رسوا وي هغه چاته وایه
مګر هغه مینه چې خدای (ج) انسان د هغې مینې له نوم څخه را پنځولی اودانړۍ ئې د مینې په نوم هسکه کړي او بیا ئې انسان د مینې یوه بیلګه ګرځولي چې زرلښت هم داغه مینه منې او پر هغې باور لري خو د خپل مینتوب رازونه او ارمان پټ ساتي
ګلابه بیا راوړه دوران د مینې
ته شه یو نښه د جانان د مینې
دهر چا سترګونه دې پټ ګرځوم
راسره اوسه تل ارمان د مینې
او مینه خپل ځان ، ايمان اودجانان ياد بولي او مينه هوس نه بولي بلکې باور پرې لري :
عشق مې زړه دې عشق مې مينه او ايمان دی
عشق ښکلا ده او یادګارمې دجانان دی
عشق هوس نه دی دمينې يو جنون دی
عشق دمينې محبت يو لوی ديوان دی
دزرلښت حفیظ په شعر کې يو ځانګړتيا داده چې دنوموړې په شعر کې کليوال او ښځينه سبک ترسترګو کیږي٠ پدې مانا چې د زریاتونو تودول، نذرمنل ، په زیارتونوکې شمعې بلول، چهارشنبې ٠٠٠٠٠ چې د نوموړې شعر ته يې ښکلا وربخښلې ده٠ دا چې دنوموړې شاعرې په شعر کې ډېره خوږلني لري ، او زړه مې غواړي چې ډېر څه پرې وليکم خو :
ستا دښايست ګلونه ډير دي
جولۍ مې تنګه زه به کوم کوم ټولومه
په اخر کې بايد يادونه وکړم چې دزرلښت حفیظ یونيم شعر يوڅه خامي هم لري، چې زما په اند لامل يې دکتابونو ژر، ژر چاپول دي٠ خو بيا په راتلونکې کې ترېنه هیله کیدای شي چې دشعر دغه حامي به يې هم اصلاح شي، خو زه به يې يوازې دبېلګې په ډول یو څو نمونې وړاندې کړم:
پښتنه يم که تاجکه خو افغان یم
ویاړم ځکه چې دګران افغانستان یم
دلته په پورته بيت کې تاجکه، او پښتنه مونثې کلمې دي٠ اوافغان بيا مذکرتوری دی٠
کمزوریا ضمیر نه دی زه خووینه لیدلی نشم
زه شرينه دفرهاد يم څنګه مینه ليدلی نشم
پدې بيتونو کې ددواړو بيتونو ترمينځ هم په معنوي لحاظ او هم په تخيلي لحاظ زیات تناقض لییدل کېږې، اوسره اړخ نه لګوي.
خدای به توفيق دبري ورکړي ورته
ګلان يې بيا پاس په پګړو تللي دي
دازادۍ دليلا ناوې ګټي
جرګه ماران يې په جرګو تللي دي
پدې دواړو بيتونو کې، دلمړي بيت اخری نیم بيتی لږ څه په مانا کې مشکوک ښکاري،اوپه دریم نیم بيتي کې ازادي خپله يوه ناوې ده، بله ناوی نلري او همدراز دپګړیو جمع پګړۍ دي نه پګړو! چې دا ستونزو د زرلښت حفیظ په زیاترو شعرونو کې تر سترګو کيږي، او له دې ور اخوا دپښتوګرامري نښې ندي عملي شوي چې په زیاتونو شعرونوکې يې دشعر مانا ګډوډه کړې٠
توبه نه قبليږي ! دعنوان لاندی شعر په لږ په توپير سره دوه ځل چاپ شوی، چې دا په شعري صنعت کې دیو شاعر خامي بلل کيږي، که داسې وي نو بيا به يو شاعر خپل يو شعر په لږ توپير سره څو ځل تکراروي، نو دشعر صنعت به پېکه او خام شې.
زر څه شوي ! تر عنوان لاندې مخاطب ضمیرکله مونث کله مذکرشوی چې د شعر ښکلا او معنویت پکې ورک دی.
او همداراز یتیم ته ! تر عنوان لاندې شعر کې قافیوال توري او ردیف یو د بل سره اړخ نه لګوي او توپير لري چې د شعر شعریت پکې نه څرګندیږی په د مانا چې نوموړی شعر نه ازاد او نه قافیوال شعر دی
او همدا راز ورته ستونزه د نا شنا !عنوان لاندې په شعر کې هم جوتیږي چې د شعر خوند ئې پیکه کړی دی.
بس زه به زرلښت حفیظ ته د هغې یو شعر هغې ته د دوعا په ډول بېرته داسې ورغبرګ کړم
زه به وکړمه سوالونه
ډیر به یاد کړم زیارتونه
که مو سوله میلمنه شي
بیا به راوړم دیدانونه
د زرلښت د شعر د غواړیدا په هیله
رښتيا هم دزرلښت حفيظ شعرونه ډير په زړه پوري دي که هر اړخ يې ولولي څوک به نه ستړی کيږي د شاعرې شعرونه
ځانګړي خصوصيات لري ژور پيغامونه د سولې د راتګ لپاره هيلې دتاريخي شخصيتونو يادونه اوکليوالي منظری
او يو خاص ظرافت دشعرونوپه وخت کې ډير احتياط لنډه دا چې زما په نظر ټولنه کې منله شوې شاعره ده ښه راتلونکې
ورته هر کلې وايې زه يې هم د شعرونو د مينوالو د جملی نه يم شاعرې ته د لا برياليتوبونو په هيله
سلام لوستونکو ته
زه هم نه شاعر يم نه ليکوال مګر تل د زرلښت حفيظ شعرنو پسی پاڼۍ لټوم دا شعرونه لا هم کم دي زه د شاعرې نه هيله کوم
چې خپل قلم ته لږ نور هم زور ورکړي دا ځکه چې د شعر مينوال يې ډير دي او شاعر څلور کتابونه چاپ شوي مګر ما په ډير
مشکل يو کتاب لاس ته راوړ که کتاب پلورنکي دی ټکۍ ته پام وکړي او نور کتابونو د رانيولو چاری مونږ ته اسان کړي
+
زه هم شاعره نه يمه دګرانۍشاعرې زرلښتې دشعرونو مجموعي مې لوستلي دي او ډير مې خوښ شويدي زرلښته زه
له نژدي نه پيژنمه د هغې هره خبره شعرشعر دې زرلښته دګلانو سره ليونې مينه لري ډير وخت مې ډير کوښښ کړيدې چې دشاعرې شعروپه خپل اواز دکلمه کړمه هره ورځ پرکتس کومه لا بريالې شوې نه يمه زه ژمنه کومه چې څو شعرونه يې په پل اواز دکلمه کړمه او د salgay.comله سايټ نه مينه والو ته ړاندې کړمه پاتې شو ګرامري تير وتنه دا د ډيرو اوچتو کسانو په ليکونوکې مالوميږي ياګانی ته خيال نه ساتي مګر د اصليت له مخې دزرلښتۍ په شعرونو کې د پيغامونو کچه لوړه ده زما ډيره خوښه ده
له لوی څښتن څخه د کامیابی او سر لوړی غواړم له شعرونه سره د ډیره مینه لرم
Zarlasht Hafeez is a very talented writer it gives me great pleseure to hear her poems, i cant read in pashto and farsi but my father reads her poems to me every day i hope that someday she decides to write poems and stories in ebglish so i could read them for myself .I especialy love her poems about peace and afghanistan and about the women who live there. i love her poem afghan a kizha that was posted on march 8th Womens international day, I was so proud that a smart and inteligent women like her is representing the women in Afghanistan, she is truley a great writer and she is an inspiration to me.
zarlakht haiz’s poems are clearly wroth ones admiration how ever if i may i would like to suggest something. must every afghan write about the sowrrows of 20something years of war? we get it. its sad how ever literature dose not only serve one porpuse. u must . stop writing matamona. afghan television is one matam. afghan literature is another matam. if i want to cry i would go to a funerale.
زاخېلوال ورورته تاډير غټ زړه کړی ده د شاعر په شعرونو کې رنګيني ډير ليدل کيږي دا وړه با ريکات هر چرته شته زما دا رنګه شعرونه او نظمونه ډير خوښيږي کله کله عدالت د خلکو نه ورک وي په دغه زمانه کې داسې قلمونه لږ پيدا کيږي نن صبا زمونږ شاعران په څه اخته دي هلته به په وينو سره خلک پراته وي دلته به ګورې چې څوک خپل جانان ،پيزوان او خپل خيالي تصورات يادوي حال دا چې دا وختنونه داسې قلمونه غواړه لکه څنګه چې ستا مخاطب شاعره پورته کړې دا ژوندي جزبات ژوندي خلک ويښولې شي جانان او پيزوان به هر کله وي په شرط ددی چې ټولنه کې سوله او امنيت برقر ار شي .
بل دا چې زه ډير څه د ويل لرم غواړم داسې يو ليکنه پورته کړم څنګه چې تا زړه کړی دا شاعره او د هغې احساسا تو ته د قدر وړکتل اونظرونه په کار دي داچې کله شملي کله جرګۍ، او کله هم سولې راتګ ته شاعر د خداې دربار کې لاسونه پورته کوي بيطرفانه قضاوتونه کوي او لپۍ لپۍ اوښکې تيول د خداې در کې زاريګانې دوطن ميندو،خويندو او واړه ماشومانو اوښکو ته د خلکو احساسات پارول هم ځانته هنر غواړي الله تعالی ټول هنرونه دشاعر په ليکنو کې کې ځاې کړيدی زه هم نه شاعر يم او نه ليکوال او دا ليکنه مې هم د خپل کمپوتر نه نه دی ليګلی زه د ټولو لو ليک وا لانو نه هيله کوم چې د شرايط په مطابق ليکنۍ وکړئ !
دا ټولنه تاسي ته اړتيا لري ليکوال د ټولنۍ دسترکي حثيت لر ي زه يوځل بيا د لوړ ې مرتبی هيله کوم شاعرې ته او دوعاکوم خداې دې سر توره مکړه د حيا په لوپټه کې دې خداې تل پټه وساته او زمونږ رنځيدلي اولس ته خداې ستا په زاريګانو سوله ور په برخه کړي او تا دی خداې لکه نښنر هسکه لره زاخېلوال وروته د اوږد عمر دوعا کوم که ته ليکوال هم نه يي ډير ښه وخت کې ښه قلم دي پورته کړيدئ .