کور / بېلابيلي لیکني - پخوانۍ / د ښځو په ځواکمنتیا کې د دولتي او غیر دولتي ادارو نقش (۳برخه)

د ښځو په ځواکمنتیا کې د دولتي او غیر دولتي ادارو نقش (۳برخه)







لومړۍ برخه ، دوهمه برخه ، دريمه برخه ،څلورمه برخه ،
يادښت : ما دا لیکنه په پښتو او درې دواړو ژبو کړېده، ترڅو زمو دری ژبې وروڼه ورڅخه هم ګټه پورته کړي .

 

نقش کشور های خارجی

دولت افغانستان و نهادهای غیر دولتي افغان در نتیجه همکاری دوستان بین المللی بخصوص در بخش انکشاف، فعالیتهای خویش را در عرصه هاي مختلف به پیش میبرند. مردم افغانستان، بخصوص زنان نقش نهادهاي جامعه مدني بین المللي در زمان جهاد، مهاجرت، بازگشت و بالاخره در دوره انتقالی، موقتی و انتخابي هر گز فراموش نخواهند کرد و همیشه همکار و ممد فعالیتهاي آنها تا دور ترین نقاط کشور بوده. اما بیاد داشته باشید که مشکلات و ضروریات افغانها تا حدي است که این کمک هاتکافو آنها را نمی کنند. ما امیدوار هستیم، تا نهادهای بین المللی و تمویل کننده گان در ارتباط به رشد ظرفیتهاي زنان و مردان، آموزش براي پسران و دختران و اختصاص دادن بخش اعظم بودجه انکشاف خویش براي تساوي جندر در تمام برنامه هاي انکشافي بخصوص نهاد هاي زنان دریغ نه ورزند.



نقش نهادهای سیاسی زنان


زن و سیاست موضوعی است، که تا هنوز نه در دولت او نه در جامعه ما قسمیکه  لازم است، جایگاه خویش را از خود نموده است.  همیشه مردان هستند که تصامیم خویش را در عرصه سیاست اتخاذ مي نمایند. زنان در پستهاي رهبري، مدیریت و پوستهاي دیگر کلیدي ومهم در وزارتخانه هاي مختلف، ستره محکمه و مقننه  بنابر تبعیض جنسیتي و یا دلایل نا معلوم دیگر قابل پذیرش نیست. این تصور، نقش زنان را در سیاست کم رنگ حتي ضعیف ساخته است. صداي زنان شنیده نم شود و زنان قرباني سیاست هاي نادرست و نامتوازن مردسالاري در کشور میگردد.


نقش زنان  و نهادهای سیاسی زنان این خواهد بود تا در ارتباط به نقش سیاسی، اقتصادي و اجتماعی زنان  برنامه های مطابق مودل های افغانی طرح و برای تطبیق به دولت اسلامی افغانستان و سازمانهای بین المللي اریه نمایند.  همچنان سعی ورزند تا شعور سیاسی زنان بخصوص در قرا و قصبات بالا ببرند.  آنها را تشویق نمایند که چطور در انتخابات آینده کشور خویش سهم فعال بگیرند، چطور نماینده خویش را انتخاب نمایند.  تاثیرات انتخابات بالای زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آنان چه خواهد بود! 



د افغان مدني ټولنې او ژورنالستانو ونډه


مدني ټولنه چې ددریم سکټور په نامه هم یادېږي، په یوه ولسواکه ټولنه کې بنسټېز ځای او ونډه لري. دیوې متحرکې مدنې ټولنې نشتوالی دیکتاتور، جابر او خود کامه حکومتونه زېږوي. مدني ټولنه ولسي ټولنه ده چې د ولس د ارزوګانو ممثله ده. دولس او دولت ترمنځ د پل حیثیت لري. مدنې ټولنه د یوې قانومندي ټولنې لپاره هڅې کوي ترڅو ټول وګړې پرته له هر ډول توپیر څخه وکولاي شي، د ژوند په ټولو ډګرونو کې فعال رول ولري او له ټولو حقونو څخه برخمن وي.   د اساسي قانون د دویم فصل په ۲۲مه ماده کې راغلي دي: ((دافغانستان د اتباعو ترمنځ هر راز تبعيض او امتياز منع دى. او د  افغانستان اتباع دقانون په وړاندې مساوي حقوق او وجايب لري)).



افغانستان ، د اساسي قانون د اوومې مادې پر اساس د ملګریوملتونو د منشور، د دولتونو تر منځ د معاهدو، د نړیوالو ميثاقونو چې افغانستان ورسره تړاو لري، او د بشري حقونو د نړيوالې اعلاميې،  رعايت كوي. افغانستان په ۱۹۸۳ میلادې کال کې د ښځو پر خلاف د تبعیض د ټولو شکلونو د منع کولو نړیوال کنوانسیون لاسلیک کړی دی.



تر ټولو مهمه دا چې مدني ټولنه او رسنۍ دداسې تغییر په لور ستراتیژیک حرکت وکړي چې په هغې که  د ولس ارزښتونه، غوره دودونه او عقاید نه یوازې چې خوندي بلکې نور یی هم غښتلي کړي.   ژورنالستان د ړوند تقلید پرځای، شعوري تقلید وکړي او ټولنې ته هغه علمي او مسلکي تجربې را نقل کړي چې ټولنې د معراج پوړیو ته وخیژوي.  د مدني ټولنی بنسټونه باید د مکتب، حجرې او جومات ترمنځ فاصلې را کمې کړي او نور څوک د طالب، څوک د دیهاتي! او څوک د مکتبي په نوم و نه ټکول شي، بلکې ټول په ګډه د ولس او په ځانګړي ډول د افغانستان د نیمایي نفوس نه زیات قشر یعنې ښځو د خیر ښېګڼي لپاره کار وکړي.   همدارنګه د مدني ټولنې او ژورنالستانو ونډه د قوانینو او پروګرامونو د تطبیق څارنه او د ولس په پلوي خبرې کول دي. هیله ده چې رسنۍ او مدني ټولنه درې واړه قوې (اجراییه، مقننه او قضاییه) تر داسې څارنې لاندې ونیسي چې دولس غوښتنې او ضرورتونه رفع کړي.



هیله من یم چې پورتنۍ غوښتنې او ونډې یوازې د شعارونو تر حده نه وي، بلکې نارینه او ښځې د کال ۳۶۵ ورځې په عملي توګه د ټولنیز عدالت او مصؤونیت د تحقق او وعدو د عملي کولو له لارې ولمانځي،  دا ځکه چې د ژوندانه په هېڅ یوه سنګر کې نارینه د ښځو له ګډون پرته وروستي بري ته نه شي رسېدلی. لکه چې سعد الدین شپون صاحب د خپل شعر په پای کې وایي:


ته که په ایـــــــوب باندې میـــــــوند ګټې
پام کړه، چې ملاله په سنــــــــګر کې وي


نور ، نور  سنـــــــــــــــــګرونه به لا وګټې
دا د ستوري نقش که دې په سپر کې وي