په خارج کې د زده کړو لپاره ترټولو لومړی شرط د انګلېسې ژبې سند درلودل دې. تر ټولو د مخه باید د انګلېسې ژبې منل شوي نړیوال سندونو (IELTS/TOEFL) څخه يو ترلاسه کړو، د دواړو یاد شوو سندونو لپاره په هر هیواد کې، درې څلور وارې په کال کې ازموینه اخیستل کېږې. ازموېنه کې د انګلېسې د اورېدلو او مطلب اخېستلو، د لوستلو ، د لیکلو او ګرامر برخو ته ځای ورکړل شوی وې.
تاسې کولای شئ چې د یاد شوو ازموېنو په باره کې د لا زېاتو مالوماتو (د ازموینې فېس، ځای، نېټه او ځانګړی لارښود) لپاره لاندې ادرسونه وڅارئ.
http://www.ielts.org/
http://www.ets.org
عموماً د لوړو زده کړو لپاره درې ډوله بورسونه موندلای شو
۱ـ نړیوال پوهنتونونه د خپلې کلنۍ بودېجې او نورو خیرېه مرستو له لارې بورسونه آماده کوي او نړۍ د هرې برخې نه ورته ممتاز او مالې ستونزه لرونکي محصلین انتخابوي. دا ډول بورسونه عموماً د پوهنتونو په وېبپاڼو کې اعلانېږې.
۲ـ د نړیوالې خیریه ټولنې شاته پاتو او جنګ ځپلو هیوادونو کې میشت محصلینو د لوړو زده کړو لپاره بورسونه آماده کوې. دغه ټولنې یاد بورسونو لپاره چاڼېزې مرحلې په لاره اچوې او وروسته د اوږدو مرحلو مالې بې وزله خو ممتاز او لرلېد لرونکې محصلېن انتخابوې. دا ډول بورسونه عموماً د خیریه ټولنو په وېبپاڼو او ورته نورو خبرې کانالونو کې اعلانېږې.
۳ـ په هیواد کې د موجودو نړیوال هیوادونو سفارتونه زمونږ سره د دوامدارې ملګرتیا، همکارۍ او مسلکې ظرفیت لوړونې په نوم هر کال لسګونه بورسونه آماده کوي، یاد بورسونه اوږد مهاله پروسې لرې، د دغه پروسو په تیریدو وړ او ممتاز محصلېن بورسونو ته انتخابیږې. دا ډول بورسونه عموماً د اړوند سفارتونو په وېبپاڼو او ورته نورو خبرې کانالونو کې اعلانېږې.
( پورتنېو درې واړو ډولونو کې دانتخابیدو لپاره د پوهنتون، تخصص لپاره پلان او لرلید ډېر مهم او اړین وې.)
په بیرونې هیوادونو کې د پوهنتونو د داخلې پروسه د کال په هره میاشت کې دوام لرې او ځېنو کې د پروګرام شروع کیدو نه څو میاشتې مخکې دوام مومې ترڅو وکولای شې راتلونکې کال ته د اړوند پروګرام لپاره وړ محصلېن پوره کړې. د داخلې اعلان کې د هر پروګرام درسې پلان ، موضوع ګانې او نور کارې مشغولتیاوې تشریح شوې وې. مونږ او تاسې باید د خپلې خوښې درسې پروګرام ټول مالومات تر لاسه کړو، که نور مالوماتو ته اړتیا حس کړو، کولای شو د یاد پروګرام مسؤل کس، چې ټول ادرس يې د پروګرام د تشریح په آخر کې لیکل شوی وې، اړیکه ورسره ونیسو او مالومات ترې وغواړو.
د پروګرام په خوښولو کې باید لاندې ټکې په پام کې ونیسو.
۱ـ یاد درسې پروګرام په کومه ژبه تدریس کېږې.
۲- یاد درسې پروګرام مو دخپل علمې مسلک او عملې وظیفې سره څومره تړاو لرې.
۳- یاد درسې پروګرام د څېړنې دوره لرې او که نه، که لرې يې نو څنګه يې پلان کولای شم.
۴- څېړنه به مې په څه وې، څنګه به څېړنه کوم، دڅېړنې لپاره به مالومات له کومې مرجعې اخلم، دڅېړنې لاسته راوړنې به مې څه وې.
وروسته د درسې پروګرام انتخاب نه د داخلې فورمې سربېره نور کوم کوم اسناد غوښتل شوې، ټول اسناد لست وار ترتیب کړو او یوه دوسیه کې بندولو نه وروسته یې د پوهنتون په ادرس ولېږو. (که څه هم اوس ځېنې پوهنتونونه ټول اسناد سافټ کاپې د بریښنا لیک له لېارې منې خو ډیری پوهنتونونه تراوسه د پوست له لارې د داخلې اسناد غواړې).
وروسته له دې چې تاسې خپل اسناد ولیږی، د پوهنتون د داخلې ریاست او د ستاسې خوښ کړې پروګرام مسلکې کسانو نه په ګډه یو هیئت ټاکل کیږې او د ستاسې ټولو غوښتنلیکونه څیړې. وروسته د څيړنې دوی خپل درسې پروګرام لپاره ټاکل شوی عدد نهایې کوي چې تاسې يې هم د انتخاب برخه ګرځېدای شئ.
د پوهنتون د داخلې پروسې ترڅنګ مو دې ته دمالې مدرک (سکالرشپ) پروسه موازې روانه وې، د دواړو پروسو په تعقیبولو کې لوړې حوصلې او پراخې منډې ترړې ته ضرورت پېښېږې خو کامیابې تل د هاغو په نصیب کېږې څوک چې د دغه دواړو لنډمهاله خنډونو مقابله وکړې.
اوس نو تاسې سره، خارج کې د لوړو زده کړو عمومې تجربه شوی لارښود په لاس کې ده، بس! بسم الله کړئ؛ خپله هم کوښښ پرې شروع کړئ او ملګرې مو هم ترې خبر کړئ.