بلخ ادبي خوځښت:
دغه غونډه چې د مرغومي د میاشتې په ۲۴مه نېټه دبلخ ادبي خوځښت په دفتر کې تر سره شوه، پکې ژمنه وشوه، چې په راتلونکو دوه میاشتو کې به دغه لړۍ پای ته رسوي او له ۳۰ تر ۴۰ کتابونه به خپلې ژبې ته را ژباړي.
بلخ ادبي خوځښت په مزار شریف کې د پښتو اسانې لیکوالۍ له څلور میاشتني ورکشاپ وروسته خپلې ژبې ته د کتابونو د ژباړې تصمیم ونیوه.
دغه لړۍ چې نږدې شپږ میاشتې کیږي پیل شوې تمه ده، چې په راتلونکو څو میاشتو کې به په لسګونه کتابونه پښتو ژبې ته وژباړل شي.
د دغې لړۍ لومړنۍ غونډه نږدې پنځه میاشتې وړاندې تر سره شوې وه، چې پکې له ورکشاپ څخه خلاصو شویو تکړه ګډونوالو ته د ژباړې په موخه یو یو کتاب ورکړل شو.
په منځنۍ غونډه کې یو شمېر کسانو د ورکړل شویو کتابونو ژباړې بشپړې کړې وې چې په ټوله کې د ژباړې کار تر ۶۰ سلنه مخکې تللی وو.
د دغې لړۍ چلوونکي او د بلخ ادبي خوځښت سرلاري لیکوال ذبیح الله احساس په خپلو خبرو کې وویل، چې تر ډېره به هڅه کوي تر څو کتابونه په ښه معیار وژباړل شي او له بیا بیا کتنو وروسته چاپ شي.
نوموړي زياته کړه، چې بلخ ادبي خوځښت اوس دې ته رسېدلی، چې په بلخ او د شمال په یو شمېر ولایتونو کې د پښتو ژبې د ودې لپاره د هڅو زېږونکی شي.
احساس د ژباړې په ټيم او د خوځښت په ملګرو غږ وکړ، چې اوس ژبه او کلتور د هویت او پېژندنې وسيله ده او موږ باید په ګډه سره کوشش وکړو، چې د هيواد د نورو ژبو تر څنګ پښتو ژبه هم د پرمختګ تر پوړیو ورسوو.
هغه زياته کړه، چې تر ډېره باید موږ هڅه وکړو چې په بلخ کې په لسګونه قلمونه ولرو، چې په راتلونکې کې د دغې ژبې او ولس لپاره خوله تويې کړي او کار وکړي.
هغه وویل، چې اوس هم زمونږ په چاپیریال کې داسې کيسې او پېښې شته، چې موږ یې د لیکلو او بیانولو توان نه لرو، خو دې ته باید کار وکړو او په شمال کې د خپلې ژبې یوه هسته جوړه کړو.
احساس وړاندې وویل، چې دوه درې کاله وړاندې موږ په بلخ کې داسې مېرمن په ډېرو سختيو پیدا کولی شوای، چې په خپله ژبه سمې خبرې، لیکل او لوستل وکړای شي، خو موږ اوس په بلخ کې مېرمن بهير لرو، چې لسګونه داسې مېرمنې پکې دي، چې اوس نږدې د لیکوالۍ تر کچې رسېدلي دي.
هغه د غونډې ګډونوالو ته وویل، چې ښايي د ژباړې په پیل کې له ځينو ستونزو سره مخ شی، خو زه دا ډاډ درکوم چې دغې لړۍ ته دوام ورکړی نو دا ستونزې به خپله حل شي.
د بلخ ادبي خوځښت غړی او د همدې لړې یو ګډونوال عصمت الله سکندر وايی چې، ده ته د چاهت په نوم یو اردو ناول د ژباړې لپاره ورکړل شوی وو، چې خوشبختانه ده یې د پنځه میاشتو په اوږدو کې ژباړه په بشپړه توګه خلاصه کړې او اوس مهال بیا کتنه پرې کوي.
سکندر وویل، چې که څه هم په پیل کې يې ستونزې درلودې خو وروسته یې د دغې لړۍ د چلوونکو په مرسته ډیرې ستونزې حل شوې او په سمه توګه يې د کتاب ژباړه ختمه کړه.
هغه وايی که څه هم زده کړې يې په مورنۍ ژبه نه دي کړي، خو په بهیرونو کې د ګډون په وجه يې خپله ژبه زده کړې او ن تر دې چې اوس لیکل هم پرې کولای شي.
هغه د ژباړې روانه لړۍ یوه سرنوشت ټاکونکې لړۍ وښوده او ويې و یل، چې په دې ډول به په بلخ کې د پښتو ژبې لیکوالان وروزل شي او دغه تشه به ډکه شي.
هېره دې نه وي، چې د ژباړې په ټيم کې د بلخ ادبي خوځښت د ځوانانو تر څنګ د دغه خوځښت د مېرمن بهیر غړې هم شاملې دي.