دا انځورونه د تيري غونډي د برخه والو دي ( لراوبر)
د مېرمن کلتوري ټولنيز بهير اونيزه غونډه د شنبې په ورځ د ١٣٨٧ کال د وږي په ٢٣ نېټه د استقلال لېسې د فرانسې په کلتوري مرکز کې جوړه شوه . غونډه چې چلونکې يې آغلې زرغونه رحمتي او ځانګړی ميلمه يې تکړه ليکوال او شاعر نذير احمد نذير وو ، د روژې د مبارکې مياشتې د پلان له مخې د ماسپښين په دولسو بجو پيل او دوه ساعته يې دوام وموند .
په پيل کې آغلې سولې نيازۍله خوا د مېرمن بهير دمخکتنې دغونډې رېپوټ کره کتنې ته وړاندې شو ، سولې نیازۍ رپوټ ولوست او له ګډونوالو څخه يې وغوښتل چې د راپور په . درپوټ په باب توبا ندا، زرغونې رحمتي، ماریا صدیقي ، رابعې غرشین خبرې وکړې نداساپۍ وويل : زما راپور ډېر خوښ شو ، ژبه يې ډېره خوږه وه ، که څه هم زه له پيله د بهير راپورونه ليکم خو د سولې په راپور کې ځينې داسې ښکلي اصطلاحات وو چې ما کله نه وو کارولي او زما لپاره نوي وو د بېلګې په توګه يو ځای کې راغلي وو (( ښاغلي نجيب الله منلي په دې څو جملو سره د خپلو خبرو لمن راونغاړله . )) چې زما په اند که د خبرو د ختمېدو پر ځای د خبرو د لمنې رانغاړل يوه ښکلې اصطلاح ده .
همداراز ندا زياته کړه چې په راپور کې د نقل قول د راوستو موضوع ډېره مهمه ده چې د يو چا خبرې بايد کټ مټ او يا لږترلږه داسې راواخيستل شي د مفهوم او معنی له اړخه پکې کوم تغير نه وي چې دې راپور کې ځينې نقل قولونه داسې وو چې د نوموړو کسانو له اصلي خبروسره يې يوڅه ټکر درلوده . نداد ځينې نقل قولونو څخه چې په راپور کې د غضنفر صيب ، سحر صيب او دلافروز ځيرک له ويناوو څخه اخيستل شوي وو ، د بېلګې په توګه وړاندې کړل .
علم ګل سحر د راپور ليکلو په اړه خبرې يو ژورنالستيک بحث وګاڼه ، هغه وويل : زما هم راپور خوښ شو ، ښه تصوير يې درلوده ، نثر يې ښه او روان و خو ځينې جملې پکې ډېرې اوږدې او اضافي ښکارېدې او سولې کولی شوای چې هغه جملې يې په لنډيز سره راوړې وای همداراز سحر صيب ځينو غلطيو ته چې په عبارت کې وې اشاره وکړه اوپه پای کې يې د سولې نیازۍ لومړۍ هڅې ته په پام سره راپور ښه وباله .
ورپسې د بهير پرکاري مسايلو خبرې وشوې چې په سر کې يې د مېرمن بهير ويب پاڼه وه . د ویبپاڼې د څانګو ځینو مسوولینو خپل رپوټونه وړاندې کړل .
ورپسې د ماشومانو لپاره پر هغو کتابونو خبرې وشوې چې بهير والو له انګرېزي څخه پښتو ته د ژباړلو په موخه اخيستي وو چې په دغه ترڅ کې سولې نيازۍ ، هغې ته سپارل شوی کتاب چې ( house for mouse ) نومېده سره له پښتو ژباړې يې بهير ته وسپاره همداراز ماريا صديقي وويل چې هغې ته سپارل شوی کتاب چې ( Winning & Losing) نومېږي ، هغه يې ژباړلی او راتلونکې غونډه کې به يې راوړي . دا راز دانګلیسي دیوه کتاب ژباړه آغلې آلینا راسي ته سپارل شوې ، چې هغې متاب ژباړلی راتلونکې غونډې ته به یې راوړي .
او همداراز په دې غونډه کې ( The Rat and the Tiger ) د کتاب ژباړه رابعې غرشين په غاړه واخيسته .
د غونډې وروستۍ برخه مشاعره وه ، دا برخه ښاغلي نذير احمد نذير خپل د دوه وو ښکلو شعرونو په لوستو سره پيل کړه چې ورپسې طوبی ندا ساپۍ ، محبوب الله محبوب ، سولې نيازۍ ، ماريا صديقي او زرغونې رحمتي په وارسره خپل شعرونه ولوستل او غونډه د ماسپښين په دوه وو بجو ختمه شوه او وويل شول چې د راتلونکې غونډې چلونکې به ماريا صدېقي وي او د نورو برخو تر څنګ به پر مقاله ليکنې بحث کېږي .
خیال کې ستا د مخ له تما شې نه وتی نشمه
څـرنګه دې رام کړم له اودې نه وتی نشمه
ته خـو مې ظــالمه کلـه کلـه حـال احـوال پوښتـــــه
زه خو یــم مجبــوره دروازې نه وتی نشمه
غرونه غرونه خاورې دي دجبرزه ترې لاندې یـــم
ځـــکه د ارمــان له مقـبـــرې نه وتی نشمه
زه د یــوه داسې مینـــه نــاک انسان په لټـــه یـــم
چـې زه یـې تمام عمرحافظـې نه وتی نشمه
خدایــه ته مې بلـې زمانـې ته ترېنــه پــورې کړې
خپـــله خـو له خپــلې زمانــې نه وتی نشمه
زه لــکه معصوم ماشــوم په سرو لمبـوکې ګیریمــه
خوارافغانستــان یم له جګړې نه وتی نشمه
خدایه ته مې داسې دجانان زړه کې راشنه کړې چې
ټـول عمــر له دغـــې ایینـــې نه وتی نشمه
اوځمــــه له ځانـــــه له جهانـه لرې لاړه شـــم
ګرانـه ستــا د خیال له دایرې نه وتی نشمه
حمیده پکتیانۍ