لراوبر ویب پاڼه لراوبر يو افغان – تازه خبرونه
جنرال اسبق اردوی پاکستان و رییس جمهور خود کامۀ آن کشور پرویز مشرف، بالاخره پس از روزها تنشسیاسی، در نتیجۀ فشارهای پیهم ایتلاف حاکم مبنی بر استیضاح و یا استفعای وی، مجبور ګردید، ظاهرا به صورت آبرومندانه از قدرت کنار رود.
مشرف دیروز صبح طی كنفرانس تلويزيونيیی در اسلامآباد با بيان اينكه به دليل حفظ منافع پاكستان از رياست جمهوري استعفا مي‌دهد، به بيان بحران سياسي كشورش و چالش‌هاي پاكستان طي دوران مسووليتش پرداخت.
نامبرده اظهار داشت که طي 9 سال خدمتش در پاكستان همواره سعي كرده، كشور را به پيشرفت و ثبات سوق دهد و از همان ابتداء بر اساس ايمان و اعتقادش، به تمام مسووليت‌هايش عمل نموده و تلاش كرده به رغم تمام چالش‌ها و سختي‌ها آنها را پشت سر بګذارد. وی همچنان خاطر نشان ساخت که طی این دوره، کشورش به پیشرفتها ګستردهیی در عرصههای ګوناګون دست یافته است.
جنرال پرویز مشرف طی يك كودتاي بدون خونريزي در سال 18 اکتوبر سال 1999 با کنار زدن محمد نوازشریف صدراعظم پیشین، قدرت را در پاکستان به دست ګرفت. او پیش از رسیدن به قدرت، به حیث قوماندان عمومی ارتش ایفای وظیفه مینمود که همانند نظامیان دیګر پاکستان او نیز با استفاده از این منصب پرقدرت، دست به کودتا زده و باردیګر، فرهنګ جنرال سالاری را در اذهان مردمان سرزمینش زنده ساخت.
پرويز مشرف دوازدهمين رييس جمهور پاکستان و چهارمين جنرال پاکستاني است که درپي کودتاي نظامي بدون خونريزي بر مسند قدرت تکيه زد.
جنرال محمد ايوب خان ، جنرال يحيي خان و جنرال ضياء الحق پيشتر در پاکستان کودتاي نظامي کرده بودند. در مجموع بيش از نصف مدت قدرت در پاکستان پس از استقلال، در دست نظاميان بوده است.
مشرف بعد از كنارګذاردن نوازشريف در ابتداء به عنوان مسوول اجرايي پاكستان و از سال ۲۰۰۲ ميلادي تاكنون در سمت رييس جمهور باقی ماند که او اولين مقامي است كه در اين سمت در پاکستان، مجبور به استفعاء مي‌شود.
ائتلاف حاكم در پاكستان شامل احزاب مردم و شاخۀ نواز مسلم ليګ روز هفتم اګست سال جاري ميلادي با توافق براي كنار ګذاردن مشرف، به تدوين طرح استيضاح وي پرداخته و 11 اګست اين طرح در ولسی جرګه به طور غير رسمي مطرح شد.
قرار بود طرح استيضاح رييس جمهور پاكستان دیروز از سوي رييس ولسی جرګه اعلام شود كه پيش از آن، مشرف استعفاي خود را اعلام كرد.
اما نخست اندکی در بارۀ مشرف
مشرف، دومين پسر از سه پسر خانواده است كه در ۱۱اګست سال ۳۰ ) ۱۹۴۳ میزان (۱۳۲۲در ياګنج دهلي نو مركز هندوستان متولد شد و پس از تقسيم هندوستان در سال ۱۳۲۶ ) ۱۹۴۷ه . ش ) ، والدين او به پاكستان مهاجرت نموده و كراچي را براي اقامت برګزيدند.
او از يك خانوادۀ متوسط بود و پدرش كارمند وزارت امور خارجه و در سفارت پاكستان در تركيه كار مي‌كرد و مشرف از ۱۳۲۸) ۱۹۴۹ه .ش ) تا سال ۱۳۳۵ ) ۱۹۵۶ه . ش )، در تركيه زندهګي كرد.
مشرف بعد از ورود به پاكستان براي تحصيل وارد مکتب سن پاتريك كراچي شد و درسال ۱۳۳۷ ) ۱۹۵۸ه . ش ) نيز، از كالج مسيحي فورمن در لاهور، فارغ ګرديد.
در سال ۱۳۴۰ ) ۱۹۶۱ه . ش ) وارد پوهنحی نظامي پاكستان در كاكول و سپس در قطعۀ توپخانۀ آن به خدمت پذيرفته شد و علاوه بر آن در پوهنحی كويته، دفاع ملي راولپندي و نيز كالج سلطنتي تحقيقات دفاعي بریتانیا به فراګیری امور نظامی پرداخت.
در سال ۱۳۴۴ ) ۱۹۶۵ه. ش ) به عنوان بریدمن دوم در کندک ميداني توپخانه مشغول خدمت ګرديد، کندکی كه بخشي از قطعۀ نظامي اول در ناحيۀ خمكاران در جريان جنګ با هند بود.
مشرف در جنګ ۱۳۵۰ ) ۱۹۷۱ه . ش ) هند و پاكستان به عنوان قوماندان تولی نظامي در ګروه خدمات ويژه( SSG) خدمت مي‌كرد و در ۱۵ جنوری۲۵ ) ۱۹۹۱ جدی ۱۳۷۰ه .ش ) به درجۀ تورن جنرالی ارتقاء يافت.
در ۲۱ اكتوبر ۲۹) ۱۹۹۵ میزان (۱۳۷۴قوماندانی قول اردوی اول پاكستان را بر عهده ګرفت و درسال ۱۳۷۷ ) ۱۹۹۸ه . ش )، با تقاعد جنرال جهانګير كرامت از سوي محمدنوازشريف به مقام جنرالي دست يافت و نقش برجستۀ وي در جنګ كارګيل در سال ۱۳۷۸ ) ۱۹۹۹ه . ش )، باعث شد كه به قوماندانی عمومی اردوی پاكستان ګماشته شود.
در سال ۱۹۹۹كودتاي نظامي ديګري در پاكستان رخ داد كه محور اصلي آن خود جنرال پرويز مشرف بود.
وي در آن زمان قوماندان عمومی اردو و رييس كميتۀ مرکز روساي مشترك بود كه روز سه شنبه ۱۲اكتوبر ۱۹۹۹ميلادي( ۲۰ میزان (۱۳۷۸عليه نوازشريف به كودتا اقدام كرد.
در حالي كه جنرال مشرف با طیارۀ از سريلانكا به پاكستان باز مي‌ګشت، نواز شريف صدراعظم وقت اين كشور با اعلام بركناري وي از قوماندانی اردو، تلاش كرد خواجه زين‌الدين رييس وقت دستګاه استخبارات داخلي پاكستان (آي.اس.آي ) را جايګزين وي كند. ولي مقاومت قوماندانان بلندپایۀ پاكستان درمقابل اقدام نوازشريف، مانع از مؤفقيت طرح وي براي بركناري مشرف شد.
زماني كه طیارۀ حامل جنرال مشرف وارد آسمان كراچي شد، نواز شريف به مسوولان میدان هوایی دستور داد، تا مانع از فرود طیارۀ وي شوند، اما ديګر دير شده بود، زيرا در هماهنګي به عمل آمده از سوي جنرال مشرف با ديګر قوماندانان ارشد اردو، (از داخل طیاره)، میدان هوایی تحت تسلط نظاميان قرار ګرفت و نواز شريف نيز، پس از يكساعت بازداشت شد.
جنرال مشرف پس از ورود به خاك پاكستان، به طور رسمي خود را رييس اجرايي كشور معرفي كرد.
رفيق تارر که در آن وقت رييس جمهوري وقت پاكستان نيز تا ۲۰ جون سال ۲۰۰۱ميلادي(۳۰ خرداد سال (۱۳۸۰بكار خود ادامه داد و از اين تاريخ، جنرال مشرف مقام رياست جمهوري پاكستان را همزمان با تصدي فرماندهي ارتش برعهده ګرفت.
وي در سال ۱۳۷۸ ) ۱۹۹۹ه . ش ) درحاليكه قوماندانی اردوی پاكستان را نيز برعهده داشت، در همين سال نيز با بركناري نواز شريف، رييس اجرايي دولت شد.
در سال ۱۳۸۱) ۲۰۰۲ه . ش ) با برګزاري انتخابات نمایشی رياست جمهوري در حالی که شریف و بینظیر رهبران دو حزب قدرتمند این کشور در تبعید به سر می بردند، مشرف به عنوان رييس جمهور منتخب و قانوني پاي به قصر صدر اسلام آباد ګذاشت.
يازدهمين دورۀ انتخابات رياست جمهوري پاكستان نيز با حاکم بودن وضعیت قبلی، ششم اكتوبر 2007 ( ۱۴میزان (۸۶برګزار شد و وي به عنوان نامزد پيروز به عنوان رييس جمهور سوګند ياد كرد.
مشرف از همسر خود بيګم صهبا، دو فرزند پسر (بلال) و دختر (آيلا) و چهار نواسه (از هر فرزند دو نواسه) دارد و بلال مشرف در ايالات متحده مقيم بوده است.
آیا رفتن مشرف، پایان بحران است؟
ګرچه با اعلام استعفای مشرف، مردم پاکستان به جادهها ریختند و کنار رفتن او را جشن ګرفتند و نیز برخی از صاحبنظران آنرا نقطۀ پایان بحران جاری در این کشور دانستند، اما اکثر کارشناسان مسایل سیاسی پاکستان به این باور اند که با رفتن مشرف از صحنۀ سياسي، دورۀ جديدی در اين كشور آغاز خواهد شد؛ هرچند اين دورۀ جديد به معناي آغاز آرامش و امنيت نيست. استعفاي مشرف آخرين راه حل مشکلهای سياسي، امنيتي و اقتصادي که پاکستان با آن رو به رو است نخواهد بود.
با توجه به شيوه برخورد دولت ګيلاني با مسایل مختلف، ممکن است آيندۀ خوبي در انتظار پاکستان نباشد، به ګونهیی که اکنون افزون بر عرصههای دیګر، اقتصاد این کشور به صورت بيسابقهیی، دچار بحران شده است.
اکنون دولت پاکستان بايد به مردم و منطقه نشان دهد که قادر به ادارۀ مسایل مختلف کشور است، اما به نظر میرسد که باز هم مشکلات ګسترده یی وجود دارد که دولت پاکستان را به چالش میکشد و می توان آنها جمعا در سه زمینۀ اساسی به بررسی ګرفت:
الف : مبارزه با تروریزم:
هم اکنون فضای پاکستان مخلوط از دود و آتش درګیریهایی است که ظاهرا جنګ با ترویزم نامیده میشود و دولت کنونی پاکستان از آن تاکنون هیچ ګونه دستاورد قناعت بخشی نداشته است. ګر چه در این اواخر، برخی منابع اطلاعاتی رییس جمهور مشرف را متهم به کم کاری در این راستا می نموده اند که این روند را برخی، در تیره ګی روابط او با شماری از کشورهای غربی به حیث عامل مهم برجسته ساخته و ابراز می دارند، این مسأله منجر به تغییر رویکرد بازی های قدرت سالاران جهانی در منطقه ګردید که فرجام آن به کناره ګیری مشرف از قدرت در عرصۀ شطرنج ګونۀ این بازی ها انجامید. چیزی که طرف های بازنده و پیروز در آن از قبل مشخص بود، اما با این وجود، بسیاری بر این عقیده هستند که تا زمانی که دولت پاکستان سعی میکند، راههای نفوذش بر تحولات کشور همسایۀ افغانستان را باز نګه دارد، این وضعیت چه مشرف در قدرت باشد چه نباشد، تغییر نخواهد کرد و روند بازی کماکان ادامه پیدا خواهد کرد.
کناره ګیری مشرف از قدرت یقینا در زمانی رخ داده که تنش میان پاکستان و امریکا قدرتی که قوماندۀ و رهبری این جنګ را به دوش دارد، بالا ګرفته است.
در حالی که امریکا به طور فزایندهیی خواهان اقدام بیشتر پاکستان علیه طالبان است، دولت پاکستان هشدار داده است که نظر مثبت مردم عادی این کشور دربارۀ جنګ علیه تروریزم امریکا رو به ضعف بوده و ثبات پاکستان را با خطر مواجه کرده است.
بنابراین، تحليلګران معتقد اند، به رغم کناره ګيري پرويز مشرف از سمت رياست جمهوري پاکستان تغييري در نقش پاکستان در چګونګی”جنګی به اصطلاح با تروريزم” امريکا، نخواهد داشت.
با اين حال، مسألۀ مشارکت و تعهد پاکستان به مبارزه با تروريزم، بیش از ګذشته در هالهیی از ابهام قرار دارد. کشورهاي هند، افغانستان و حتا امريکا دستګاههاي استخباراتی پاکستان را به حمايت از القاعده و طالبان متهم ميکنند.
با توجه به نکات بالایی ګفته میتوانیم که کناره ګيري مشرف هيچ تأثيري در تعهد پاکستان به مبارزه با تروريزم نخواهد داشت.”
از سوی دیګر، ګرچه غرب از وضع موجود در پاکستان ناراحت بوده، اما باید اذعان داشت هيچ يک از افرادي که در جناح هاي سياسي پاکستان حضور دارند و به عنوان جايګزيني براي مشرف مطرح هستند، ادامه دهندۀ سياستهاي دنبال شدۀ مشرف را نخواهند داشت، بلکه بازهم نياز و وابستګي امريکا به نظاميان پاکستان بيشتر خواهد شد؛ زیرا که در حال حاضر، اطمينان و اعتماد کافي وجود ندارد، ولي کمتر کسي معتقد است که جنګ با تروريزم را کسي جز اردوی پاکستان، میتواند به نحو بهتری اداره کند، در حالی که سیاستمداران و دولتمداران کنونی پاکستان فاقد این توانایی در این راستا اند. از سوی دیګر، جدايي‌خواهان بلوچستان، اسلام‌ګرايان قبایل در مناطق نا‌آرام مرزي در حال قدرت يافتن بیشتر هستند و به نظر مي‌رسد اسلامآباد، ناتوان از تحميل قدرت خود بر آنها بوده و این کشور در آینده دشوارهای بیشتری در این راستا مواجه خواهد شد.
ب : کشمکش های درون ایتلاف و منازعۀ قدرت
عرصۀ دیګری که می تواند، میدان سیاسی پاکستان را در آینده بیش از پیش پر تنش و به بحران بکشاند، کشمکش های درون ایتلافی و منازعۀ قدرت است. رهبران ایتلاف حاکم با درنظرداشت رقابتها و نزاکتهای سیاسی ګذشتۀ شان و مسایل مطرح بعد از کنار رفتن مشرف، قادر نخواهند بود، به همګرایی سیاسی کنونی ادامه دهند. به باور تحليلګران سياسي با کناره ګيري مشرف از قدرت رقابت ميان ایتلاف حاکم براي معرفي ریيس جمهور شديد خواهد شد؛ ضمن آنکه نوازشريف از هم اکنون فردي به نام عباس عليشاه را نامزد اين سمت کرده است.
از سوی دیګر، روی سرنوشت آیندۀ مشرف نیز سنګرګیریهایی متفاوتی بین رهبران ایتلاف وجود دارد، زمانی که تلاشها روي استعفاي مشرف متمرکز بود و هيچيک از اعضاي ایتلاف دولتي به کمتر از کناره ګيري او راضي نميشد، در ضمن، نواز شريف دشمن سرسخت مشرف و یک بازیګر مهم در ایتلاف، قاطعانه مخالف فراهم کردن هرګونه فضا براي خروج مشرف از کشور و برضرورت استعفاي او تأکيد داشت.
این در حالی است که آصف علي زرداري از ابتداء اعلام کرده بود، راه خروجي ايمنی براي برون رفت مشرف از اين بحران، به وجود آيد و پس از استعفاء، وي مورد هيچګونه تعرض قرار نګيرد و بازخواست يا تحت پيګرد قرار نګيرد.
با این حال، برپایۀ ګزارشهای تازه، در نخستین نشستی بین اعضای ایتلاف حاکم پس از اعلام کناره ګیری مشرف، مسوولان ایتلاف حاکم در ميان بحث و ګفتګوها در خصوص نزاع بر سر منصب رياست جمهوري و در سايۀ اختلاف در برنامهها و ديدګاههاي هر حزب مبني بر اولويت داشتن براي احراز اين پست؛ پرداختند.
بر پایۀ این ګزارشها، هر يک از احزاب موجود در ایتلاف مدعي است، بيش از ديګري براي برکناري مشرف تلاش کرده است، و مستحق احراز پست ریاست جمهوری آینده میباشد. بادرنظرداشت این موضوع، مسأله بازګرداندن قضاتي که مشرف برکنارکرده بار ديګر جزو يکي از اولويتها مطرح شده است، در حالی که زرداری و حزبش به این موضوع چندان علاقهیی ندارد، ولی شریف آنرا از اولویتهای اساسی بعد ار رفتن مشرف میداند.
ج: ادامۀ بحران اقتصادی
مشکل دیګری که دامنګیر پاکستان بوده و هم اکنون آن کشور به شدت از آن رنج میبرد، بحران جاری اقتصادی در این کشور است؛ به باور کارشناسان رفتن مشرف، مشكلات را در این عرصه بیشتر برجسته مي‌كند که این مشکلات ګسترده شدن بحران غذا و انرژي است. همچنين تورم نيز، از كنترول خارج خواهد شد.
هم اکنون قيمت ګاز طبيعي براي استفاده در پخت و پز غذا در خانه‌ها تا 30 درصد افزايش يافته است. قيمت ګندم، که از مواد اولیۀ اساسي كشور می باشد، از نوامبر سال 2007 تاكنون 20، درصد افزايش داشته است. این در حالی است که به خاطر پیشګیری و کنترول این بحران هیچګونه اقدامی روی دست نیست.
بر اساس نتايج يك نظرسنجي در ماه جون، 86 درصد از مردم پاكستان براي خريد روزانۀ آرد مشكل دارند و دولت را مقصر ناتواني خود را در پرداخت قيمت آن مي‌دانند.
عدۀ زیادی از مردم به این عقیده اند که دولت غير نظامي پاكستان به اندازهیی ناکاراست که تاکنون هیچ کاری را به خاطر بهبود وضعیت اقتصادی کشور انجام نداده است؛ حتا بیشتر مردم از عملکردها ناموزون حکومت فعلی مایوس شده اند.
سرمايه‌ګذاران در حال فرار از پاكستان هستند و ارزش روپيۀ اين كشور در برابر دالر به پايين‌ترین حد خود تا كنون رسيده است.
اما رییس جمهور آینده…
ګرچه هم اکنون محمد ميان سومرو رییس مشرانو جرګه این کشور، به عنوان کفيل رياست جمهوري پاکستان انتخاب شده است، ولی روی نامزدی رییس جمهور آینده تاکنون توافقی بین احزاب موتلف، صورت نګرفته است.
آصف علي زرداري اعلام داشت، رييس‌جمهور آيندۀ پاكستان به احتمال زياد يك زن خواهد بود، اګر چه تصميم‌ګيري در اين خصوص پس از اجماع در حزب حاكم انجام خواهد شد.
او طي مصاحبه‌یي با شبكۀ خبري ARY اظهار كرد: پس از كنار رفتن پرويز مشرف رييس‌جمهور پاكستان، تغيیراتي در سيستم مديريتي، سياست ملي و سياست خارجي پاكستان اعمال خواهد شد.
وی با تكذيب نامزدي احتمالياش براي پست رياست جمهوري ګفت که قصد ندارد، خود را به عنوان كانديداتوري اين سمت معرفي نمايد. این در حالی است که قبلا ګفته شده بود، زرداری رییس جمهور آینده پاکستان خواهد بود.
زرداري همچنان طی این مصاحبه اظهار داشت، رييس‌جمهور جديد به پارلمان پاكستان پاسخګو خواهد بود، با این حال، ګفته مي‌شود كه شريف يكي از ګزينه‌هاي مطرح براي تكيه به كرسي رياست جمهوري در پاكستان باشد.
عکس العمل ها و واکنشها
خبر اعلام استعفای مشرف، با عکس العمل های ګوناګونی را به سطح ملی و بین المللی به همراه داشت، مردم پاکستان با شنیدن این خبر، به جشن و پایکوبی پرداختند. نواز شريف، رهبر حزب مسلم ليګ نواز در واكنش به استعفاي مشرف ګفت: اين يك پيروزي براي مردم پاكستان است.
وي با تبريك به مردم پاكستان اظهار داشت: اكنون شما از حكومت جنرال رها شديد. امروز مردم پاكستان از رژيم ديكتاتوريیی رهايي يافتند.
آصف علي زرداري، رهبر حزب مردم، حزب حاكم در اين كشور با استقبال از تصميم مشرف اين اقدام را پيروزي بزرګ براي مردم پاكستان خواند.
بيلاوال بوتو زرداري، فرزند 19 سالۀ “بينظير بوتو” در واكنش به خبر استعفاي مشرف ګفت: استعفاي مشرف انتقام مرګ بوتو است.
عمران خان رهبر حزب انصاف پاکستان در زمنیه ابراز داشت که ایتلاف احزاب در پاکستان بعد از مشرف شکنننده است.
راجا رباني، ریيس مجلس ملي پاكستان ګفت كه قانون و نظم در دوران حكومت مشرف به شدت به وخامت ګراييد و كشور با انزواي بين‌المللي روبه‌رو شد و خلع وي مي‌تواند به بهبود اوضاع در پاكستان بيانجامد.
شري رحمان، وزير اطلاعات پاكستان، در ګفتګو با شبكۀ اسكاي نيوز خاطر نشان کرد: افزايش فشارها در پاكستان باعث شد كه مشرف از سمت رياست جمهوري استعفا كند. وي تلاش كرد تا اقداماتش را توجيه كند، اما فضا براي باقي ماندن وي در اين سمت به هيچ عنوان مهيا نبود، به طوريكه خودش به اين موضوع پي برد كه ادامۀ فعاليت در اين پست ديګر غيرممكن است.
سايم علي، اقتصاددان برجسته در پاكستان نيز ګفت: كناره‌ګيري مشرف از سمت رياست جمهوري پاكستان، نشانه خوبي است كه مي‌تواند باعث پايان تقابل‌ها در اين كشور شود. اين يك پيروزي بزرګ براي دولت جديد پاكستان محسوب مي‌شود. اما هنوز شك و شبهاتي وجود دارد.
واجد حسن، سفير پاكستان در بریتانیا نيز، اظهار داشت: مشرف به پاكستان صدمات زيادي را وارد كرده است. در دوران مشرف پاكستان به كانون تروريزم بين‌المللي تبديل شده بود.
سخنګوي وزارت امور خارجۀ ایران در نخستین اظهار نظري در بارۀ استعفاي پرويز مشرف، ګفت: ترديد نداريم که جريانهاي مختلف در حاکميت پاکستان، با توجه به شرايط حساس منطقه، ثبات و آرامش هر چه بيشتر در اين کشور را با هدف حفظ منافع ملي خود، مدنظر قرار خواهند داد.
کاخ سفيد دیروز دوشنبه اعلام کرد جورج دبليو بوش ریيس جمهور امريکا به همکاري خود با پاکستان درزمينه مقابله با تروريزم و ديګر مسایل پس از استعفاي پرويز مشرف از سمت رياست جمهوري، ادامه خواهد داد.
نخست وزیر جاپان نیز اعلام کرد که پیش بینی تغییر فوری در جنګ علیه تروریزم در پی استعفای مشرف را نمی کند، اما روسیه ابراز امیدواری کرد که استعفای مشرف باعث برهم خوردن ثبات پاکستان نشود و بازتاب منفی در ثبات سیاسی داخلی این کشور مهم آسیایی نداشته باشد.
در همین حال کمیسیون اروپا استعفای مشرف را مسأله یی مربوط به سیاست داخلی پاکستان دانست.
همچنین وزارت خارجۀ فرانسه در بیانیهیی اعلام کرد : ما از رییس جمهور و دولت آینده پاکستان می خواهیم که در فضایی سازنده و همسو با احترام به نهادهای این کشور برای حل وفصل بسیاری از چالشهای پیش روی پاکستان با هم همکاری کنند.
نخست وزیر بریتانیا در پی استعفای مشرف ګفت: در دوران حکومتداری مشرف ما شاهد تقویت روابط میان بریتانیا و پاکستان بودیم و امیدواریم که این روابط در آینده بهتر شود.
این در حالی است که دیوید میلی باند وزیر امور خارجۀ بریتانیا نیز، در بیانیهیی اعلام کرد که استعفای مشرف به یک دورۀ حیاتی تاریخ پاکستان، پایان داد.
ازسوی دیګر، سخنګوی وزارت خارجۀ آلمان ابراز امیدواری کرد که رییس جمهور آیندۀ پاکستان بتواند نقش مؤثری در تأمین امنیت افغانستان و مبارزه با تروریزم ایفاء کند.
سخنګوي وزارت امورخارجۀ هند اظهار داشت، استعفاي رييس جمهور پاكستان، يك امر داخلي است.
وزارت امور خارجۀ افغانستان ابراز اميدواري کرد، بعد از کنارهګيري پرويز مشرف، از سمت خود صلح و دموکراسي در اين کشور تقويت شود.
