کور / بېلابيلي لیکني - پخوانۍ / ناقانونه وسلوال اوشخصي زندانونه

ناقانونه وسلوال اوشخصي زندانونه

په هیوادکی دشخصی زندانونوشتون یوه داسی موضوع ده چی دتیروشپږوکلونوپه ترڅ کی ګرمه پاته سوی اوحکومت یی په بشپړه توګه  په له منځه وړولونه دی بریالی سوی .
دتیرودرولسیزوجنګ جګړو، اخ ډب اوناارامیوپه پایله کی دملکیتونودغصب اوپربشری حقونودګڼونوروتیریوترڅنګ دزورواکانواوسیمزوواکمنانوله لوری دشخصی زندانودرلودل یوه دپام وړمسئله پاته سوی چی خلګویی له حکومت څخه دحلولوتمه لرلی .

که څه هم چی په کابل کی دبشری حقونودخپلواک کمیسیون ویلی چی تیرکال په هیوادکی شاوخواڅلویښت شخصی زندانونه تړل سوی خولاهم په سویلی اوشمالی ولایتونوکی دشخصی زندانونودشتون خبره کیږی .

څه موده مخکی دکورنیوچارووزارت ویاند زمری بشری خبریالانوته وویل چی د سویلی ولایت هلمندپه نادعلی ولسوالی کی یی ځینی امنیتی کسان دشخصی زندان په تورنیولی دی .

له دې وړاندې ځینو رسنيو د سيمه ييزو چارواکو له خولې خبر ورکړى وو چې د هلمند ولايت د ناوې امنيه قومندان د شخصي زندان د درلودلو په تور نيول شوى دى .

په داسی حال کی د بشري حقونو يو شمير ډلو په وارو وارو د پخوانيو وسله والو ډلو قومندانان د شخصي زندانانونو په لرلو تورن کړي خو دا لومړى ځل دى چې پخپله حکومت دولتي ځواکونه د شخصي زندانونودلرلوپه تورنیولی .

څېړنې ښيي چې شخصي زندانونه د هېواد په ډېرو ليرې پرتو سيمو کې سته دي او د خلکو ژونديي تريخ کړى دى.

څه موده مخکی هم د بشري حقونو د خپلواک کميسيون وياند احمد نادر نادري له بي بي سي سر په يوه مرکه کې ويلي ووچی په ځينو شمالي ولايتونو کې لا هم زورواکي له ولس نه باج اخلي , په ځينو ولايتونو کې د وگړو جايدانونه د زورورو په لاس کې  پاتې دي اوسميزواكمن ناقانونه شخصي زندانونه لری .

دبشری حقونودغه چارواکی ویلی ووچی دوی ته په شمال کی  لږترلږه ددووشخصی زندانونوخبرورکړل سوی چی دوی یی په پلټنه بوخت دی .

د هلمندپه نادعلی اوناوی ولسوالیوکی دشخصی زندانودلرلوپه توردچارواکونیول هغه څه دی چی په شخصي زندانونو کې د چارواکو لاس لرل څرگندوي .

ډیری کتونکی په دی باوردی چی پرزیاتوحکومتی چوکیواهل کسان نه دی ګمارل سوی او ډیری ولسوالان د پخوانيو ډلو غړي دي او دوى نشي کولى چې د وسله والو ډلو د مخنيوي لامل وگرځي .

په سویلی ولایتونوکی طالبان هم زندانونه لری اوویل کیږی چی دهلمندپه باغران اوبغنی کی طالبانولوی زندانونه جوړکړی چی ګڼ شمیرکسان پکښی اچول سوی دی .

د شخصي زندانونو شتون د ناقانونه وسله والو ډلو له شته والي سره تړاولري او دغه ډلې دی چی د خپلو گټو د ساتنې لپاره خلک وېروي.

ويل كيږی همدااوس په هیوادکی تردووزروزیاتی ناقونه وسلوالی ډلی فعالی دی چی زرګونه خپل سری وسلوال پکښی تنظیم دی .

دکتونکوپه باوردډایاګ دری کلنه پر وسه اوترهغه مخکی دډی ډی آرپروګرام ناکام  ثابت سوی .

هغه وسلې چې راټولې شوي دي هغه تاريخ تيري او زړې دي , د قومندانانو شخصي زيرمې لا هم شته دي او هغوي په منظمو جگړو کې لاس لري .

له يوي خوا دهيواد امنيتي حالت د طالبانو په وړاندې دجگړې له کبله  ډېر زيانونه گالي اوله بله پلوه ناقانونه وسله والې ډلې له دې حالت څخه ناوړه گټه پورته کوي او په گډوډ يوکې برخه اخلي .

حكومت دي چی له لویه سره یی تګلاره پرمصلحتونوولاړه ده په دی کی پاته راغلی چی دخلګوژوند تامین کړی اوبشری حقونه پلی کړی .

لویه نیوکه پرحکومت داده چی لایی په حکومتی چوکات کی اصلاحات نه دی راوستلی اواهلوکسانوته یی کارنه دی سپارلی .

دکارپوهانوپه باورکه حکومت کاراهل کارته ونه سپاری ، حکومتی چوکی تصفیه نه کړی اوداداری فسادمخه ونه نیسی نوترهغوپوری به امن رانه سی اوترهغه مهاله به حکومت یوازی ترمرکزپوری محدودپاته وی .