نویسنده این متن محترم سید عبدالعزیز عظیمی متخصص انرژی و اقتصاد :
مطالعات اخیر زمینشناسی در شمال افغانستان، نشاندهنده ان است که منابع فراوان گاز طبیعی و امکان آن وجود دارد که ذخایر مشابه در بخشهای مختلف کشور نیز وجود داشته باشد.
گاز طبیعی طی سالهای طولانی بهعنوان پاکترین نوع مواد سوختی فسیلی مورد استفاده قرار داشته است. استفاده از ذخایر موجود گاز طبیعی در افغانستان میتواندبهعنوان اساس اقتصاد جدید کشور در سالهای پیشرو به شمار آید.
استفاده گاز طبیعی در افغانستان میتواند بهعنوان یک امر بالقوه، برای جایگزین کردن اکثریت مواد سوختی مصرفی چون مواد سوختی ترانسپورتی، پترول، چوب سوخت برای پختن غذا و مواد سوختی که برای تولید حرارت استفاده میشود قرار گیرد. برعلاوه استفاده از گاز طبیعی به سرعت میتواند بهعنوان منبع پاک و اقتصادی برای تولید برق در سراسر کشور جایگزین گردد، که این موضوع همچنان سبب کاهش میزان آلودگی هوا در شهرهای افغانستان نیز میگردد.
در جهان امروزی، گاز طبیعی به سه روش انتقال داده میشود: توسط پایپلاین، مایع و بهشکل فشرده. انتقال گاز طبیعی توسط پایپلاین گران میباشد و نیاز به تعهدات درازمدت دارد. همچنان انتقال گاز مایع برای سرزمین محصور شدهای مثل افغانستان. موثرترین و اقتصادیترین راه برای انتقال گاز طبیعی و مناسبترین گزینه انتقال گاز فشرده شده طبیعی توسط موترها به داخل افغانستان میباشد. صنعت حمل و نقل در افغانستان بهشکل خوبی توسعه پیدا کرده و میتوان در محمولهای و در هر گونه وضعیت جوی، امنیتی و با در نظر داشت هر گونه وضعیت نظامی و سیاسی که در پایتخت کشور حاکم باشد میتوان به سراسر افغانستان انتقال داد . .
پروژه آزمایشی گاز طبیعی در ولایت شبرغان در شمال افغانستان اخیرا، توسط اداره انکشاف بینالمللی ایالات متحده امریکا راهاندازی شد و از آن بهصورت موفقانه بهعنوان مواد سوخت در تاکسیها استفاده گردید. این تجربه باید بهجای مواد سوخت دیگر مثل گاز مایع مورد استفاده قرار گیرد. دولت افغانستان باید در همکاری با واردکنندگان مهم گاز مایع و دارندگان موترهای کوچک برای حملونقل گاز طبیعی فشرده شده خود افغانستان؛ نخست در مناطقی که نزدیک ذخایر متذکره قرار دارند و بعدا این مواد را به فاصلههای دورتر کشور انتقال دهند تا مورد استفاده قرار گیرد. این در حالی است که تفاوت چندانی در انتقال گاز مایع و گاز طبیعی فشرده شده وجود ندارد. تنها تفاوت این است که گاز طبیعی فشرده شده باید در تانکهای قویتر انتقال داده شود. چنان که حملونقل مواد سوخت تا هنوز توسط وسایط تانکردار صورت میگیرد.
برای اینکه استفاده از گاز طبیعی فشرده شده را به حقیقت بدل کرده و بهگونه واقعی در جامعه مورد استفاده قرار بدهیم نیاز است که دولت رییسجمهور غنی اداره مستقل برای پیشبرد و مدیریت این کار بهوجود آورد. این اداره باید تمام زمینههای مثل بازاریابی، حملونقل را به عهده داشته باشد. همچنان این اداره باید با یک برنامه فشرده برای استفاده گاز طبیعی فشرده شده را در سراسر کشور ترویج سازد. برعلاوه رییسجمهور شخصا باید این کار را پیگیری کرده و پیشرفت آن را شخصا بررسی نموده. برعلاوه، برای رهبری نهاد متذکره زمینه طوری مهیا شود که دسترسی همیشگی به شخص رییسجمهور داشته باشد و از وضعیت روند کار و هرگونه مشکلی که با آن مواجه میشود به رییسجمهور گزارش دهد.
در کشورهایی که از تکنالوژی گاز طبیعی فشرده شده استفاده مینمایند نتیجه خوبی داده و در حال حاضر کشورهای زیادی از این نوع سوخت استفاده میکنند که بهطور نمونه میتوان از کشورهای همسایه افغانستان مثل پاکستان و ایران نام برد. در نتیجه میتوان گفت که برای دولت افغانستان هیچ زمانی بهتر از حالا نیست که در هماهنگی و همکاری با کشورهای کمککننده، پروژه آزمایشی استفاده از گاز فشرده شده طبیعی را راهاندازی کند. استفاده از این نوع ذخیره انرژی و مواد سوخت در همکاری با شرکای عمومی و خصوصی بدون تردید میتواند به احیای مجدد اقتصاد افغانستان موثر واقع شود..