هرات د ايراني کېدو په درشل کښي

ګاونډی ايران له پاکستان سره دا توپير لري ،چې له فرهنګي او مذهبي پلوه په پټه افغانستان ته راننوتلی او ځانته يې ځواکمن  رېزرفونه جوړ کړي دي . په دې ليکنه کې به يوازې پر هغو فاکټونو وغږېږو ، چې په لوېديځ ولايت هرات کې پېښيږي او داسې ښکاري ، چې ډېر ژر به دغه ولايت د ايران د فرهنګي يرغل کومې ته ورولوېږي . هرات له خپلو ولسواليو سره اکثريت پښتانه مېشتی ولايت دی ، خو د ايران د لاسوهنو او ځينو ملي ضد تش په نامه افغانانو د ناوړه کړنو له امله د دغه ولايت افغاني هويت او تشخص توږل کيږي او له منځه ځي . د  داسې ملي ضد هڅو يو څو بېلګې دلته مشت نمونهء خروار يادوو :

1 ـ شپږ کاله پخوا د افغانستان ولسمشر رسمي ليکلی فرمان ورکړ ، چې په ننګرهار پوهنتون کې دري ، په کابل پوهنتون کې ترکي او په مزار اوهرات پوهنتونو کې دې پښتو دېپارتمنتونه جوړ شي ، اړوندو ارګانونو کار پيل کړ ، په ننګرهار پوهنتون کې دري څانګه پرانيستل شوه او اوس لسګونه زده کوونکي لري ، په کابل کې ترکي څانګه هم جوړه شوه او ښه په درز روانه ده ، په مزار شريف کې يوه نيم ژواندې پښتو څانګه فعاله شوه ، خو په هرات کې پوهنتون ، ولايت او ملي ضد څېرو قسم وکړ چې والله که يې راباندې جوړه کړیء .

اول بهانه د استاد د نشتوالي وه ، له کابله يو ځوان استاد ورغی خو هلته يې پرې ځمکه سره تبۍ کړه ، معاش نه ورکوي ، د اوسېدو ځای يې نشته ، صنف او د څانګې کوټه نه لري ، مساپر استاد په جوماتونو کې څملي او څوک يې د پوهنتون رياست يا د پوهنځي له رييس سره خبرو ته نه پرېږدي . هغه شاګردان ، چې غواړي پښتو څانګې ته نوم وليکي ، ورته ويل کيږي چې : « مګر تو احمغي آغا که پشتو ميخوانی » ، يعنې ته احمق يې چې پښتو وايې ؟

شپږ کاله د هېواد د رييس جمهور له فرمان څخه تېر شول ، خو هېچا د هغه د عملي کېدو پوښتنه ونه کړه او د هرات پوهنتون ايراني مشربه ادارې او مشرانو د پښتو څانګې هر ګام ته هومره تيږې ورواچولې ، چې لس کاله نور به هم له ځايه ونه خوځيږي .

2 ـ په هرات پوهنتون کې د نشراتو مشر په کوم راپور کې ، چې په فارسي يې ليکلی و نو د عادت مطابق يې په راپور کې د پوهنتون او پوهنځي کلمات کارولي وو ، د ادارې له خوا په همدې جرم ( ! ) ګوښه کړای شو او ورته اعلان يې هم کړه ، چې ستا جرم دادی چې پوهنتون دې ليکلی .

3 ـ د هرات تلويزيون او راډيو يوازې يو لنډ خبري سرويس د څو دقيقو لپاره په پښتو خپروي او نور يې ټول پروګرامونه په ايرانۍ فارسي لهجې دي ، دا چې 65 په سلو کې هراتيان پښتانه دي ، د دوی يې په بلا .

4 ـ د يوه خاص قوم خلک د خپل مذهب او قومي نفوذ لپاره له ايران څخه په ترلاسه کړيو پيسو د هرات ځمکې او کورونه په خورا لوړه بيه اخلي ، دوی چې لس کاله پخوا په هرات کې 5٪ وو اوس 45٪ د هرات ښار د دوی ملکيت دی .

5 ـ پښتانه محصلان وايي : موږ دې ته اړ يو ، چې خپل هويت او قوم پټ وساتو او که نه د متعصبو کړيو له خوا له پوهنتون څخه ايستل کيږو . دوی وايي ، چې په هرات پوهنتون کې د جرمني ، انګليسي ، عربي او فارسي دېپارتمنتونه شته ، خو د پښتو دېپارتمنت نه جوړيږي . د هرات پوهنتون اداره هڅه کوي ، چې د اېټالوي او فرانسوي ژبو دېپارتمنتونه هم جوړ شي ، خو د پښتو دېپارتمنت حق نه لري فعاليت وکړی . يو بېچاره هراتی پښتون کوم ځل د افغان ملت د ساحوي دفتر له مخې تېر شوی و ، ويل کيږي چې د يوه قهرجن استاد له خوا په دې جرم چې افغان ملتي تمايلات لري تر هغو پرله پسې ناکامېده ، چې پوهنتون يې پرېښود . دا لوبه به تر هغو روانه وي ، چې پر ايران مين ځينې هراتيان اعلان وکړي چې هرات د افغانستان نه ، بلکې د ايران يو ولايت دی .