لراوبر ویب پاڼه لراوبر يو افغان – تازه خبرونه
دروې ګټې
لوي څښتن لره دي حمد اوټولی ستايني وي ، هغه ي رموږباندي يي درمضان مياشتي روه فرض كړي اوبيايي توفيق راكړی ی دهغه دغه فرض ترسره ړو، اودهغه رګران يغمبردي دروداورحمت وي ي درمضان مياشتي ه شه كي يي تراويح لمونځ سنت كړي همدارازدهغه رمباركواصحابانواوتابعينوي دهغه راكه لاره تللي اوموږ ته يي دهغه سنت رارسولي دي .
درنولوستونو! الله ا خوراستراوعظیم ذات دی، دټولوايناتونځونی اوهستونی دی ، هغه هیڅ شی ته هم اړتیانلری ، بلی ټول هغه ته اړدی ، هغه دټولوخالق دی اوټول دهغه دمخلوق ، هغه دټولوهستونی اونابودونی دی خودهغه سترذات همیشنی اوتلاتی دی.
الله ا رمسلمانانوروه ددی لاره نه ده فرض ړی ی ه هغوی یوازی لوږی اوتنده وزغمی ، ددی لاره یی نه ده فرض ړی ی هغوی ته عذاب ورړی اویایی وځوروی بلی دروی ه فرضولوی دلوی اوحیم خدای بیشمیره نوری موخی دی ی ډیری یی موږته روښانه نه دی خوځینی یی ولای سوووهوو.
روه ډیری ګټی لری ی ځینی یی مانیزی دی ، ځینی یی ټولنیزی اوځینی نوری یی بیاجسمانی دی ی دروه نیونی ه ښه ورځی
دروی څوګټی ه لاندی ډول دی :
دتقوی ترلاسه ول :
لوی خدای (جل جلاله ) فرمایی: {كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم لعلكم تتقون}
ياني روِه موددی لاره فرض ړی ی تاسو ښی تقوی ومومئ .
(البقرة:183)، لوي خداي تقوي دروی شالوری ګرځولی اوروه یی دتقوی دموندلوسبب بللی ده .
اوس وښتنه داده ی تقوی رواتی ته له اوڅنګه ه لاس ورځی ؟
تقوي : دالله ا له عذابه څخه دځان غورلو، دهغه له قهراوغوصی څخه دځان ساتلو ه ماناده اودای بنده دخل ځان اودالله ا دنافرمانیوترمنځ یووخ دیوال ، بنداویاله رده جوړه ړی .
اوه دی ی ش نسته ی روه دتقوی دترلاسه ولوله لاملونوڅخه یولوی لامل دی ، داځه یوانسان ی له دروی نیولورمهال له حلالوشیانو له خورا ، څښا اوكوروالي څخه ډډه وی نوهغه ارونه خوبیخی نه ترسره وی ی نارواوی ، ځه درواتی وجدان دااجازه نه وروی ی هغه دی له حلالوشیانوڅخه ځان وساتی خوحرام دی وړی .
له همدی امله نوعلماؤویلی ی روه دمباحوشیانوه ریښوولوسره نه بشړیږی بلی روه هغه مهال روه ګرځی ی دمباحوشیانوترڅنګ له محرماتوڅخه هم ډډه وسی .
محرمات لكه :سود، غلا، غصب ، ه راړه ورړه ی غطایستل ، دبل حق خوړل ، غیبت ، بهتان ، ښنځل ، بدردویل اودخلګوزړونه ازازول ، ی ددغوشیانوله ولوسره سره روه هیڅ ماناهم نلری اوداسی بلل یږی له ی دحیوان خوله وتړل سی اوترماښامه واښه وروانه ول سی
امام احمدبن حمبل رحمه الله ه خل مسند ی[5/431] دعبیدرضی الله عنه څخه روایت ړی فرمایی : أن امرأتين صامتا فكادتا أن تموتا من العطش، فذكرتا للنبي صلى الله عليه وسلم، فأعرض عنهما، ثم ذكرتا له، فأعرض عنهما، ثم دعاهما فأمرهما أن يتقيئا فتقيئتا ملء قدح قيحاً ودماً وصديداً ولحماً عبيطاً!
فقال: (إن هاتين صامتا عما أحل الله، وأفطرتا على ما حرم الله عز وجل عليهما، جلست إحداهما إلى الأخرى فجعلتا يأكلان لحوم الناس).
باړه : دووښځوروی نیولی وی اونیږدی وه ی له تندی دی مړی سی ، یغمبرصلی الله علیه وسلم ته دهغوی ه اړه وویل سول ، هغه صلی الله علیله وسلم ورڅخه مخ واړاوه ، بیایی ورته یادونه وسوه یغمبرصلی الله علیه وسلم بیاورباندی با ونه ړ، دریم ځل بیاداسلام یغمبرته دهغوی ه اړه وویل سول ، یغمبرصلی الله علیه وسلم هغوی راوغوښتلی اوه قی وهلویی وګمارلی ، هغوی یوه ډه یاله وینی ، ړی اوبه اوغوښی قي ړی !
داسلام یغمبرصلی الله علیه وسلم وفرمایل : دغودووښځوله هغوشیانوڅخه روه نیولی وه ی الله ا حلال ړی خوهغه شیان یی بیانه دی ریئښی ی خدای ورباندی حرام ړی ، دوی دواړی له یوی بلی سره ښینستلی اودخلګوغوښی یی خوړلی دی (یانی : غیبتونه یی ړی ).
له همدی امله ه حدیث شریف ی راځی ی یغمبرصلی الله علیه وسلم فرمایی : (ليس الصيام من الطعام والشراب، إنما الصيام من اللغووالرفث) [أخرجه البيهقي في السنن الكبرى: 4/270].
ياني : روِه دنه خورا اوڅښا ه مانانه ده بلی روه هغه ده ی څو له ښنځولواوبدویلوڅخه ځان وساتی .
همدارازیغمبر صلى الله عليه وسلم فرمايي: (رب صائم حظه من صيامه الجوع والعطش، ورب قائم حظه من قيامه السهر) .
مطلب دای : ډیرروه نیونی داسی وی ی له روی څخه یی یوازی لوږی اوتنده ه لاس راوړی وی ، اوډیرولمونځوونوته یوازی بیخابی ه ګټه ی وراته وی ، یانی دروی اولمانځه ثواب یی نه وی .
د جابر رضي الله عنه څخه روایت دی فرمایی : إذا صمت فليصم سمعك وبصرك ولسانك عن الغيبة والنميمة، ودع أذى الجار، وليكن عليك سكينة ووقار،ولا تجعل يوم صومك ويوم فطرك سواء [ذكره ابن رجب في لطائف المعارف وغيره].
باړه : له ی روه نیسی نوه خلوغوږونو، سترګواوبه باندی هم روه ونیسه له غیبت اوبدویلوڅخه ، دهمسایه ازارریږده ، سنګینه اودروندواوسه ، اودروی اوبی روی ورځی دی یوشان مه ګرځوه (ځه ه روه ی بایدډیرهغه څه وړی ی نورمهال یی نه وی اوډیرهغه شیان ریږدی ی نورمهال درڅخه ول یږی )
روه بایددنفس ه ابوولواودنفسی غوښتنوه راملوسره رصبردانسان داعتیادلامل ورګرځی ، ه روه ی بایدانسان خل نفس ه خل نټرول ی وساتی، اودمحرماتوه نه ولویی عادت ړی ، ی داه خله دروی یوه موخه هم ده ، یانی رواتی بایده خل نفس تمرین وړی ی څنګه له هغوی شیانوڅخه ډډه وی ی زړه یی غواړی ، هغه رواتی ی له حلالویی روه نیولی وی خوحرام یی نه وی ریئښی ، یقینای روه یی بیګټی ده ، اودتقوی خاوندنه بلل یږی ، ه حدیث شریف ی راځی داسلام ستریغمبرصلی الله علیه وسلم فرمایی : من لم يدع قول الزور والعمل به والجهل فليس لله حاجة في أن يدع طعامه وشرابه.
ياني : كوم څو ی درواغ ویل ، ناوړه عمل اوناوهی رینږدی نوالله ا دهغه دخورا اوڅښا ريښوولوته څه اړتیانلری .
له ګناهونوڅخه داندامونوساتنه :
دروی له ګټوڅخه یوه ګټه داده ی انسان خل وجدان اوخل اندامونه له ګناهونوڅخه ساتی ، رواتی ګناهونوته ورنیدی یږی هم نه ترهغووری ی دنفس علاقه یی ورسره وشیږی اوبیایی ترروی وروسته هم ورته زړه نه یږی .
رواتی خل ځان دلوی خدای ه یوه درانه عبادت ی بولی اوله ی یی نفس ورته ددرواغوویلو، م ، ناوړه ارونو، ښنځلو، دبل دحق خوړلواوداسی نوروناروابلنه ورړی نودی وایی : زه به څنګه داګناهونه وړم ه داسی حال ی ی زه رواتی یم ،څنګه ولای سی ددغه سترعبادت سره ګناه یوځای ړم ؟
داله له انصافه لیری ده ی څو ه یومهال هم عبادت وی اوهم ګناه ، هم یی دروی دعبادت ه دودخوله تړلی وی اوهم له هغی سره منافی ارونه ترسره وی .
روه بایددیوه تدریب اوتمرین ه توګه وارول سی اوانسان له دی څخه ه الهام اخیستلوهمیشه رخل نفس ابوولګوی.
بدنی تصفیه:
ه روه ی دالله ا له حمتونوڅخه یوهم ه دی میاشت ی درواتیانودبدن تصفیه اوساتنه ده .
بدنی تصفیه دناروغیودمخنیوی ترټولومهمه وقایه ده ، ه روه ی بدن تصفیه یږی ، معده ارامیږی اوانسان دلوږی اوتندی رزغملواموخته یږی .
د بیوزلواوبیاره ګانو یاد:
دروې له اهدافواوګټوڅخه یوهم انسان ته دلوږی اوتندی ه احساس سره دټولنیز شعوریدایدل دی .
رواتی ی له ه ورځ ی وږی اوتږی سی ښه در ولای سی ی لوږی اوتنده څه مانالری اوڅو ی وږی وی نوڅنګه وی .
ددنیاقانون داسی جوړدی ی له اقتصادی لوه ټول انسانان سره یوشی نه دی ، ځینی شتمن دی اوځینی بی شتو، ځینی ه یخواوګرموماڼیوی اوسی اوځینی نوربیاسره لمراوشین یخ ته اروی ، ځینی دماښام ګوله نلری اوځینی نوربیاحیران وی څه شی وخوری ،
دروی یوحم ی روه یی لاره مشروع سوی دادی ی رواتی دخلی لوږی څخه دنورودلوږی الهام واخلی، اوهمیشه دبیوزلواومسینانوه اړه فروړی ، دهغوی لاسنیوی وړی ، ورباندی رحم وړی اوخیرخیرات ورړی .
روه دهمدی لاره مشروع سوی ی انسان دلوږی له امله الله ا ته عجزوړی اوخل بادارته رجوع وړی ، له څنګه ی ه حدیث شریف ی راځی : (إن النبي صلى الله عليه وسلم عرضت عليه جبال مكة ذهباً، فقال: لا يا رب بل أرضى بأن أجوع يوماً، وأشبع يوماً، فإذا جُعْتُ تضرعتُ إليك وذكرتك، وإذا شبعت حمدتك وشكرتك) [أخرجه الترمذي برقم 2347 وقال حديث حسن].
باړه : يغمبرصلي الله عليه وسلم ته دمكي غرونه دسروزروه توګه وړاندي سول ، يغمبرصلي الله عليه وسلم وفرمائل : اي خدايه ! زمانه دي ه كار، بلكي زه غواړم يوه ورځ وږي واوسم اوبله هغه موړ، كله ي وږي يم تاته به عجزكوم اويادوم به دي اوه كومه ورځ ي موړيم نوبيابه ستاشكراوحمدوايم .
دروي له حكمونوڅخه يوحكم دادي ي ه روه څوك ډيري خوراك ونه كړي ، ترڅودلوږي احساس وكړي اوبياخداي ته خضوع عاجزي اودوعاوكړي ، ځيني كسان ه روه كي ډول ډول خوراكونه كوي ، درومات څخه نيولي بياتريشلمي وري خوراك كوي اوبياه يشلمي هم ځان ترزي موړكړي ي بيانوهيڅ دروي اثرورباندي نه مالوميږي ، نه دشي له لوه دالله اك عبادت ، تراويح ، نفل اوتلاوت كولاي سي اونه هم دورځي كاربار، بلكي ټوله ورځ بيده وي ، ي داكارديغمبرصلي الله عليه وسلم ، صحابه كرامواوسلفوعادت نه و ، بلكي هغوي به ه وږي نس روه نيوله اوډيرمهال به يي دخل خداي عبادت كاوه .
د شهوت كمښت:
داسلام يغمبرصلي الله عليه وسلم روه دځوانانولاره وجاء بللي ياني دشهوت كابوكونكي ، فرمايي : (يا معشر الشباب، من استطاع منكم الباءة فليتزوج؛ فإنه أغض للبصر وأحصن للفرج، ومن لم يستطع فعليه بالصوم فإنه له وجاء). [متفق عليه].
اي ځوانانو! كه مالي توانايي لري نوواده دي وكړي ځكه هغه دعورت ساتونكي اودسترګوكابوكونكي دى ، اوكه څوك واده نسي كولاي نوبياښايي روه ونيسي ځكه روه دشهوت كمونكي ده .
داسلام يغمبرصلي الله عليه وسلم فرمايي ي روه دشهوت كمونكي اوكابوكونكي ده خوډيري كسان ليدل كيږي ي دروي سره سره يي بيا هم شهوت لمبي وهي اوداځكه ي هغوي لوږي نه ده احساس كړي ، هغوي دروي اثرات نه دي موندلي اولكه څنګه ي ښايي هماغسي يي عبادت نه دي كړي ، بلكي هغوي ټوله شه له خوراكونوسره مل ه مجسلونو، ټوكوتكالو، ورقواوفلمونوكتلوتيروي اوه يشلمي هم دوهه خوري ي روه مات يي لابياسم خواته نه كيږي .
ه دي هيله ي الله اك راته دخل عبادت توفيق راكړي ، اوه دي مباركه مياشت كي مودخل رحمت اوبركت څخه برخمندوګرځوي .
