لراوبر ویب پاڼه لراوبر يو افغان – تازه خبرونه
کوم ګاز چه په هوا کي شامل وي هغه زموږ له سږو څخه څوک ګرځولای سي که څوک د هغه مخنیوی کول وغواړي نو باید ساه اخیستل(تنفس) بند کړي لیکن د امکان نه لري.
زموږ په ځمکه کښي په یوه کیلوګرام خاوره کښي په منځني ډول څلور ملي ګرامه یورانیم شتون لري یورانیم یو راډیواکټیو شعاع غورځوونکی فلز دی چه د شعاعو په خارجولو سره په ریډیم فلز بدلېږي(هغه عنصر چه اتومي نمبر یې له ۸۲ څخه زیات وي نو خپله د شعاعو په څېر ذرات غورځوي لکه الفا وړانګي -ژباړن)
ریډیم هغه فلز دی چه د ساعت په ستنو کښي د شوبیني لپاره کارېږي په حقیقت کښي د ریډیم څخه د وړانګو وتلو له کبله برېښي او دا وړانګي د سرطان د ناروغۍ د منځته راوړلو لامل ګرځي
ریډیم فلز د رادیو اکټیو شعاعو په اخراجولو سره په ریډان ګاز بدلېږي چه په هوا کي د شاملیدلو سره د تنفس په وخت کي زموږ سږو ته ځان رسوي
ریډان ګاز هم یو رادیواکټیو عنصر دی چه د الفا وړانګو په صورت کښي شعاعوي خارجوي او په خپله په یو جامد فلز پلونیم بدلېږي دغه الفا وړانګي خپله انرژي د ساه اخیستلو نالې او سږو ته انتقالوي چه زموږ د بدن د ډي این اې د تبدیلي لامل او سبب ګرځي چه له دې سره د سرطان ناروغي منځ ته راځي (ډي ـ این ـ اې د وراثت واحد دی چه ژوندی شی د همدې پر اساس بیلابیل جوړښت او صورت لري ـژباړن)
په سږو موجود د ریډان ګاز په پلونیم بدلېږي پلونیم یو سخت جامد مرکب دی چه هلته پاته کېږي او بیا یې له سږو څخه د وتلو امکان نسته،د پلونیم دا جامده برخه هم راډیو اکټیو وړانګي خارجوي دغه الفا وړانګي خپله انرجي بدن ته د اتصال پر وخت د ډی این اې په کیمیاوي جوړښت تاثیر کوي،پلونیم د الفا د ذرې په خارجېدلو سره په بیسموت عنصر بدلېږي بیسموت هم یوه جامده ماده ده چه زموږ په بدن کي د الفا وړانګو د پیداکولو موجب ګرځي یعني دا سلسله په ځمکه کي د شته یورانیم څخه پیل او په هوا کښي له شاملېدو سره یو ځای زموږ سږو ته نفوذ کوي او په بدن کي د الفا وړانګو په خارجېدلو سره د سرطان د ناروغۍ سبب ګرځي ریډان ګاز په بندو کوټو او ځایونو کښي په لوړه کچه موجود وي ځکه د هوا د نه شتون له کبله دا ګاز هم هلته جمع کېږي په داسي ځایونو کښي چېري چه د کوټو دروازې او روښندانونه تړلي وي زموږ بدن ته د تنفس په وخت کښي په ډېر سرعت ننوزي په خاوره کښي موجود یورانیم هم د ریډان ګاز اصله منبع ده چه له خاورې خامي خښتي او ډبروڅخه جوړ سوي وي نوموړی ګاز پکښي په پراخه کچه شتون لري،همدارنګه دا ګاز د څښلو په اوبو کښي هم شتون لري ځکه ریډان ګاز په اوبو کښي منحل کېږي چه د داسي اوبو د څښلو په صورت کښي نوموړی ګاز زموږ بدن ته لار مومي
د خاورو په بیلابیلو ډولو کښي یورانیم په مختلفه کچه پیداکېږي هغه خاوري چه په لوړه کچه یورانیم ولري معلومه خبره ده چه ډېر ریډان ګاز به پیداکوي او د الفا وړانګو تولید به یې هم ډېر لوړ وي طبعي ګاز هم د ریډان ګاز د پیداکېدلو سبب ګرځي د طبعي ګاز شاوخوا خاوري چه یورانیم ولري د ریډان ګاز په خارجېدلو سره لومړی ګاز له طبعي ګاز سره د یو ځای کېدو وروسته زموږ کورونو او کوټوته راځي چه د سولېدو په صورت کښي ریډان ګاز فضا ته خارج او د تنفس په صورت کښي موږ ته زیان رسوي د دیوالونو د جوړولو په وخت کښي باید په نظر کښي ونیسو چه دیوال سوري او چاکونه ونه لري ځکه د ریډآن ګاز په داسي ځایونو کښي زېرمه کېږي او د خوني فضا چټلوي که چېري موږ د خالصو سیمینټو پلستر ورکړو نو په دې صورت کښي به په نوموړو دیوالونو کښي د ریډان ګاز د زېرمه کېدو چانس کم وي په کومو خونو او کوټو کښي چه روښندانونه پرانیستي وي د ریډان ګازد مخنیوي یوه موثره لار ده
همدارنګه په تعمیراتو کښي د پنکې چلول د ریډان ګاز د کنټرول لپاره یو مثبت ګام دی
په کومو ځایونو کښي چه د ریډان ګاز کچه لوړه وي هلته باید د خونو او کوټو دروازې،دریڅې او روښندانونه پرانیستي وي او د کوټو او خونو د رغوني په وخت باید صحیح پلستر ته خاصه پاملرنه وسي تر څو زموږ له دې پټ دښمن څخه ځان وژغورل سي.
ويښ ځوانان ادبی ټولنه.کوټه
