کور / بېلابيلي لیکني - پخوانۍ / د جمهوري رياست له پاره څوک وړ دئ؟

د جمهوري رياست له پاره څوک وړ دئ؟

د جمهوري رياست انتخاباتو ته له دوو مياشتو کم وخت پاتې دی او درې تنه مخکښ کانديدان لري: حامد کرزی، ډاکټر اشرف غني احمدزی او ډاکټر عبدالله.
افغانان بايد فکر وکړي چې دغو درېوو کسانو کې کوم يو غوره کانديد دی. حامد کرزی چې په تېرو اوو کلونو کې ولسمشر و، ټولو خلکو ته معلوم شو چې نه يوازې د افغانستان مشکلات يې حل نه شو کړی، بلکې ستونزې يې لا پسې زياتې کړې. ځکه ده د مشرۍ وړتيا نه لرله. د دې پر ځای چې هېواد د افغان په نامه يو موټی کړي، هغه يې لا پسې قومونو باندې ووېشه. یو مثال یې ملي سرود دی چې د ټولو قومونو نومونه په کې ځای پر ځای کړل او د ملي وحدت پر ځای يې ملي انتشار ته لاره هواره کړه.
ده د هېواد اکثريت (پښتانه) په فرهنګي او اقتصادي لحاظ سخت وځپل. د پښتو ژبې د تعميم له پاره يې هېڅ پروګرام تطبيق نه کړ. ټول يې ګورو چې د هېواد په شمال کې پښتانه خپلو سيمو ته نه پرېښودل کېږي خو د کرزي حکومت يې کومه پروا نه لري.
د پښتنو پر سيمو باندې بهرنيانو جنګ پيل کړی دی. دا جنګونه په افغانستان او پښتونستان کې په زغرده روان دي خو د کرزي حکومت يې ننداره کوي. ده نورو لږه کيو ته وده ورکړه، کابل اوس د لږه کيو مرکز او د ګاونډيو هېوادونو، په تېره بيا د ايران د نفوذ سيمه ګرځېدلې ده. د دوی فرهنګ او سياسي نفوذ په کې ورځ په ورځ مخ په زياتېدو دی. د ښاغلي کرزي په حکومت کې له خارجي مرستو څخه معقوله ګټه وانخيستل شوه. ټوله تکيه يې ملي ضد عناصرو، قاچاقچيانو، رشواتخورو او ټوپکمارو باندې ده.
د کرزي بهرني سياست هم ناکام دی. سرحدي سيمې يې ټولې پاکستان او ايران ته حواله کړې دي او د پښتونستان له موضوع نه تېر شوی دی. لنډه داچې کرزی يو ناکام جمهور رئيس دی او که بيا انتخابېږي نو دا به د افغانستان د جنازې اخيستو په معنا وي.
دغه راز، ډاکټر عبدالله هم يو کانديد دی. دی د شمالي ټلوالې غړی او وفادار شخص دی. د افغانستان خلک شمالي ټلواله ډېره ښه پېژني چې هره نادوده يې له دې ملک سره کړې ده. دوی د ډاکټر نجيب الله د سقوط پر مهال د ملګريو ملتونو د سولې پلان تس نس کړی او په اويايمو کلونو کې يې يوازې په کابل کې شپېته زره کسان وژلي دي. دوی هم د افغانستان شتمني لوټلې او هم يې زيات خلک وژلي دي. دوی په زرګونو طالبان چې ورته تسليم شوي وو په کانټينرونو کې شهيدان کړي دي او نورې ډېرې نه بښونکې نادودې يې له دې وطن او ملت سره کړې دي. لنډه دا چې ډاکټر عبدالله هم خلکو ته د منلو وړ نه دی.
بل کانديد ډاکټر اشرف غني احمدزی دی. اشرف غني د متحدو ايالتونو د يوه نامتو پوهنتون جان هاپکنز استاد دی. ده د افغانستان له پاره يو لس کلن پلان د يوه کتاب په بڼه په پښتو او دري ليکلی چې ژر به چاپ شي. دی د افغانستان، سيمې او نړۍ په باره کې يو جامع نظر لري. دی هېواد ته په کوم خيانت کولو متهم نه دی. دی يو جدي او قاطع شخص دی او که له هېواد پالو، ملي او مجربو اشخاصو سره واک ته ورسېږي نو اميد دی چې د هېواد مشکلات به حل کړي.
زه د افغانستان له ټولو ملي او ولسواکو عناصرو، منورينو او عام ولس څخه هيله کوم چې په راروانو ټاکنو کې د ډاکټر اشرف غني ننګه وکړي او کله چې د رأيو صندوقونو ته ورځي نو د وجدانی قضاوت په حکم دې ده ته رأيې ورکړي او خپل تاريخي او ملي رسالت دې ادا کړي.